jolas kooperatiboak

5.Jolasak:

PRESTAKUNTZA BEHAR DUTEN JOLASAK

·         Zein da nire familia?

·         Dortoka

·         Antzerkia: txanogorritxu

·         Gometxekin muralak egiten

·         Nik … marrazten badut, zuk zer marraztuko duzu?

·         Altxorraren bila

·         Hartz goxo-goxoak

·         Sugea

·         Musikaren erritmoa margotuz

·         Airatze kooperatiboa

·         Ipuinetako pertsonaia berriak

·         Lau urtaroak

·         Marrazoak

·         Sorpresa oparia

·         Lanbideak

·         Armiarma sarea

·         Historia kooperatiboa

PRESTAKUNTZARIK GABEKO JOLASAK

·         Barre egiteko terapia

·         Telefono hautsia

·         Ilunpeko besarkadak

·         Besarkada musikalak

·         Tximeletak

·         Lata bete sardina

·         Arrainak eta arrantzaleak

·         Txingoma jauzilaria

·         Esku eta ipurdi dantza

 

PRESTAKUNTZA BEHAR DUTEN JOLASAK

Zein da nire familia?
Iturria	Garaigordobil, M. (1992).
Helburuak	Orokorrak: -          Komunikatzea. -          Talde barnean kohesioa izatea. -          Kooperazioan aritzea. Garapen afektiboari loturikoak: -          Animalien soinuak igorriz eta antzezpena eginez eskuratzen den plazera. -          Besteekin elkartzeak sortzen duen plazera. Garapen sozialari loturikoak: -          Entzumen aktiborako ohitura. -          Kooperazioa: animalien familiak osatzea. -          Talde barneko kohesioa: taldeko kide izateko sentimenduak. Adimen garapenari loturikoak: -          Arreta. Garapen psikomotorrari loturikoak: -          Funtzio psikomotorrak lantzea: koordinazio dinamiko orokorra, gorputz adierazpena entzumen bidez hautematea, espazioan orientatzea.
Haurraren adina	5 urtetik aurrera.
Partaide kopurua	Talde handia
Materiala	-          Animalien irudiak dituzten txartelak (eranskinak). -          Begiak estaltzeko zapiak.
Deskribapena	Lehendabizi txarteletan dauden hiruzpalau animalien irudiak erakutsiko ditu helduak eta bakoitzaren izena eta soinua azalduko die haurrei (txakurra, katua, behia, txerria, ardia, igela,…)  Saiakera ezberdinak egingo dituzte haur guztiek soinuak bereizten dituzten arte. Haur bakoitzari paper bana emango zaio, paper honetan animalia baten irudia egongo delarik.  Haurrei begiak tapatuko zaizkie eta bakoitzak soilik bere animaliaren hotsa eginez, bere kideak aurkitu beharko ditu. Familiako kideren bat aurkitzean eskutik heldu eta kide guztiak aurkitu arte jarraitu beharko dute.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas hau nahiko zaila izan da haurrentzat eta  batzuek helduen laguntza behar izan dute familiako beste kideak aurkitzeko. Hori dela eta egin daitekeen moldaeretako bat hau izango litzateke: animalia bakoitzak gelako izkina batetan “etxea” edukitzea eta hara joan behar izatea, bertan begiak estali gabe dituen ikaskide batek soinuaren bidez deitzen dien bitartean. Begiak estali gabe ere egin daiteke jolasa: haur bakoitzak egokitutako animalia antzeztuz gelan zehar.
Jolasaren marrazkia

Dortoka
Iturria	Garaigordobil, M. (1992).
Helburuak	Orokorrak: ·         Komunikatzea. ·         Laguntzea. ·         Konfiantza izatea. Garapen afektiboa: ·         Emozioak kontrolatzea eta segurtasunik ezarekin eta beldurrarekin lotutako sentimenduak kontrolatzea. ·         Beste gizaki batzuen egoera emozionalekiko enpatiarako gaitasuna garatzea. Garapen soziala: ·         Laguntza harremanak bultzatzea: ikasgelatik mugitzeko, oztopoekin talka egin gabe. ·         Gainerakoenganako konfiantza handitzea. Adimen garapena: ·         Sinbolisazioa. ·         Arreta mantentzea. Garapen psikomotorra: ·         Ikusmenezko erreferentziarik gabe espazioan orientatzea.
Haurraren adina	5-6 urte
Partaide kopurua	Talde handian, gero talde txikitan banatu behar dira: 6-7 pertsonako taldeak.
Materiala	-          Manta edo izara (edo antzeko materiala).
Deskribapena	Talde handia, 6-7 pertsonako azpitaldeetan banatzen da. Taldekideak katuka ezartzen dira dortokaren oskolaren azpian (manta edo izara izango litzakeena); eta talde guztia mugitu behar da dortokaren buruan dagoen pertsonak esaten duen arabera (taldekide batek burua mantatik kanpo eraman behar du). Taldeak lortu behar duena da, espazio guztitik mugitzea era kohesionatu batean eta norabide berean. *Dortokaren buruaren rola hartzen duena aldatuz joango da, baina sesio desberdinetan; sesio bakoitzean aldaketa askorik eman ez daitezen. *Jolasa era desberdinetan plantea daiteke, irudikatu beharreko gorputzak aldatuz, hala nola, elefanteak, zizareak, irudi geometrikoak eta abar irudikatuz.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolasa pixka bat korapilatsua izan zen. Lau urteko haurrekin burutu genuen eta beharbada egokiagoa izango litzateke kurtso bukaeran planteatzea edo hurrengo kurtsoetan. Gainera batzuk izara azpian sartzeko orduan beldurra sentitu zuten.
Jolasaren marrazkia

Antzerkia: txanogorritxu
Iturria	Guk asmatua.
Helburuak	Orokorrak: ·         Komunikatzea. ·         Talde barnean kohesioa izatea. ·         Kooperazioan aritzea. ·         Sormen dramatikoa lantzea. Garapen afektiboa: ·         Dramatizazioaren bitartez, emozioak adieraztea. ·         Onespen sentimendua: jokalari bakoitzak garrantzi handiko rola dauka eta rol guztiak ezinbestekoak dira jolasa egiteko. Garapen soziala: ·         Ahozko komunikazioa lantzea: entzumen aktiborako eta erabakiak hartzeko ohiturak. ·         Kooperazioan aritzea ipuin bat antzeztean. ·         Talde barneko kohesioa lantzea: taldeko kide izateko sentimenduak. Adimen garapena: ·         Sormen dramatikoa lantzea: originaltasuna, adierazkortasuna, lotura eta fantasia. ·         Sinbolizazioa. ·         Arreta lantzea. Garapen psikomotorra: ·         Funtzio psikomotorrak lantzea: koordinazio dinamiko orokorra, gorputz eskema …
Haurren adina	4,5 eta 6 urte.
Partaide kopurua	5 edo 6 pertsona (6 baldin badira bat narratzailea izan daiteke, 5 badira narratzailearena andereñoak edo maisuak egingo du).
Materiala	-          Pertsonai guztien mozorroa. -          Espazio nahiko handia: amaren, amonaren etxea eta basoa desberdindu daitezen. -          Akuarelak. -          Guraizeak. -          Pegamentua. -          Pinotxo papera.
Deskribapena	Antzerkia egitea egun edo aste batzuen prestaketa darama. Izan ere, antzerkia era honetara planteatuko dugu: Haurrek beraiek prestatu behar dute eszenatokia, hau da, basoa, ama eta amonaren etxeak. Etxeak egiteko kartoizko kutxa bat erabiliko dugu. Kartoizko kutxa zabaldu eta bertan teilatua eta atea margotu eta leihoak egingo dizkiogu. Leihoetan loreak eta gortinak jarri ditzakegu (andereño edo maisuaren laguntzarekin). Basoa egiteko berriz, paper marroia erabiliko dugu, mendiak eta zuhaitzak egiteko, eta koloretako pinotxo papera hostoak egiteko. Mozorroak eskolatik hartuko ditugu. Antzerkia antzezteko, irakaslearen laguntzarekin lehenengo egunetan antzerkia antzezten joango dira eta gutxika-gutxika eta egunak pasa ahala, errepikapena dela eta, gidoia ikasiko dute, azkenean buruz jakin arte. Egun bakoitzean 5eko edo 6ko talde desberdinak egingo dituzte klaseko edo taldeko haur guztiek antzerkia egin dezaten. Antzerkia egiten den bakoitzean, pertsonai guztiak nola egin duten baloratuko dute ikuslegoan dauden haurrak eta nola hobetu dezaketen esango diete.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Prestaketan haur guztiak gustura hartu zuten parte. Eta antzerkia egiterako orduan denek nahi zuten ehiztaria izan, hori dela eta batzuetan haserretu egiten ziren eta ez zuten nahi izaten antzerkia egin. Hala ere oso nabaria izan zen lehenengo egunetik azkeneko egunerarte izan zuten hobekuntza.
Jolasaren argazkia

Gometxekin muralak egiten
Iturria	Guk asmatua.
Helburuak	Orokorra: ·         Komunikazioa lantzea. ·         Kooperazioa sustatzea. ·         Kohesioa bultzatzea Garapen afektiboa: ·         Onespen sentimendua sustatzea: jokalari guztien rolak dira ezinbestekoak jolasa egiteko. Garapen soziala: ·         Kooperazioa sustatzea, denon artean adostuz burutu beharreko lana. ·         Ahozko komunikazioa bultzatzea erabakiak hartzeko. Adimen garapena: ·         Sormen plastiko-eraikitzailea bultzatzea. Garapen psikomotorra: ·         Psikomotrizitate final lantzea.
Haurren adina	4,5 eta 6 urte.
Partaideen kopurua	Nahi dugun ume kopurua.
Materiala	-          Gometxak (komenigarria da gometxak forma eta kolore desberdinetakoak izatea). -          Koloretako kartulinak.
Deskribapena	Taldetan banatuko ditugu umeak, talde kopuruaren arabera. Gometxa kopuru desberdinak behar ditugu (5 talde badaude 5 gometxa mota desberdin). Taldeak egiteko haurrei gometxak kopetan jarri, eta behin denak gometxak dituztela, gometxa berdinak dituzten umeak elkartu beharko dira taldeak osatuz. Taldeak osatutakoan talde bakoitzari kolore desberdineko kartulinak banatu eta mural bat egin behar dute gometxa desberdinekin. Amaitzean gelan zintzilikatuko dira lanak denek ikus ditzaten.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Ondo irten zen jolasa arazorik gabe.
Jolasaren marrazkia

Nik … marrazten badut, zuk zer marraztuko duzu?
Iturria	Garaigordobil, M., Fagoaga, J.M. (2006).
Helburuak	Orokorra: ·         Kooperazioa sustatzea. ·         Komunikazioa lantzea. ·         Sormena lantzea. ·         Kohesioa izatea. Garapen afektiboa: ·         Marrazkiaren eta margoaren bitartez emozioak, esperientziak eta fantasiak adieraztea. ·         Onespen sentimenduak garatzea: jokalari bakoitzak betetzen duen rola ezinbestekoa da jolasaren helburua lortzeko. Garapen soziala: ·         Kooperazioa sustatzea: denon artean azken emaitza lortzeko. Adimen garapena: ·         Atentzioa jartzea eta bereganatzea. ·         Sormen grafiko-figuratiboa lantzea: originaltasuna, adierazkortasuna. Garapen psikomotorra: ·         Psikomotrizitate fina lantzea: ikusmena eta mugimendua koordinatzea.
Haurren adina	5 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Nahi adina haur, luzapenaren arabera.
Materiala	-          Margoak/ Errotulagailuak/ Tenperak. -          Papera edo kartulina handia.
Deskribapena	Papera paretan jarrita dagoela, haurrak horren haurrean jartzen dira borobil erdia osatuz. Lurrean margoak edo errotulagailuak jarriko dira. Jolasa hasten da haur bat ateratzen denean paperaren aurrera marrazki bat egitera, esaterako eguzki bat. Ondoren esaten dio besteei "Nik eguzkia marrazten badut, zuk zer marraztuko duzu?". Orduan, beste ikasle bat ateratzen da erdira beste zerbait egitera. Eta marrazkia egitean galdera berdina egiten die ikaskideei. Horrela, guztiak behin gutxienez atera arte eta marrazkia nahiko osatua egon arte. Adin txikikoekin komeni da ateratzeko ordena jarrita dauden modua edo ilera bat jarraitzea, osterantzean, guztiek batera nahiko dute atera.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas hau oso ondo atera zen. Txandak errespetatzen zituzten haurrek, irakasleak esaten zuelako nork atera behar zuen. Marrazki polita egin zuten guztien artean, baina bukaerako haurrek ez zekitenez zer egin, aurreko norbaitek egindako berdina errepikatu zuten edota irakasleak ideia batzuk eman zizkien. Bestalde, gustura aritu ziren eta irakasleari ere ideia ona izan zela iruditu zitzaionez, hainbat egunetan paretan utzi zuten marrazkia. Gainera, irakasleak egunen batean jolasa errepikatuko zuela ziurtatu zigun.
Jolasaren argazkia

Altxorraren bila
Iturria	Garaigordobil, M. (1992).
Helburuak	Orokorra: ·         Kooperazioan aritzea, guztiek helburu berdina baitute. ·         Komunikazioa. ·         Sormena. Garapen afektiboa: ·         Onespen sentimendua barneratzea. Garapen soziala: ·         Kooperazioan aritzea guztiak duten helburua lortzeko (altxorra). ·         Talde barneko kohesioa sustatzea taldeko kide sentimenduak garatuz. Adimen garapena: ·         Sinbolizazioa. ·         Ordena ezartzea. ·         Logika lantzea.
Haurren adina	5 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handia, bi taldetan banaturik.
Materiala	-          Mezuak edo pistak (eranskina). -          Altxorrak.
Deskribapena	Irakasleak bi altxor ezkutatzen ditu eta hainbat pista jartzen ditu horiek aurkitu ahal izateko. Bi talde egiten dira, eta bakoitza bere altxorrarengana eramango dituen pisten hasieran kokatzen da. Taldeko guztien artean pistak asmatu eta jarraitu behar dituzte altxorra topatu ahal izateko. Lehenengo taldeak altxorra aurkitzean, oparia banatzen du taldekideen artean (taldeko partaide bakoitzarentzat objektu bat egon behar du edota guztientzako opari orokorra). Ondoren, beste taldea aurkitu behar dute eta horien altxorra aurkitzen lagundu beharko diete. Altxor bezala, gozokiak, jostailuak, puxikak... jar daitezke. Jolas hau bai eskola barruan, baita kanpoan ere (jolastokian, hondartzan, mendian...) egin daiteke.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Batzuk aurretik ezagutzen zuten jolas hau aisialdiko elkarteetan egina zutelako. Beraz, errazago egin zitzaigun azalpenak ematea. Jolasa burutzeko bi talde egin genituenez, irakaslea batekin eta gu bestearekin egon ginen altxorra bilatzen zuten bitartean. Honi esker, talde bakoitzak ondo jarraitu zuen, behar izan zuenean helduaren laguntza izanez. Uste dugu irakaslea bakarrik egongo balitz, zaila egingo zitzaiola bi taldeak ongi antolatzea. Altxorra aurkitu zutenean, haur guztiek saria poz handiz jaso zuten. OHARRA: jolastuko duten haurrak txikiak badira, pista moduan esaldiak edota asmakizunak jarri ordez, marrazki edo argazkiak jarriko dira. Hauetan, leku desberdinak agertuko dira (armairua, komuna, zuhaitza, jangela …) eta marrazki hauek izango dira altxorra bilatzen lagunduko dieten pistak, alegia, marrazkian komuna agertzen bada, esan nahiko du komunera joan beharko dutela hurrengo pistaren bila, eta bertan, beste marrazki bat topatuko dutela. Horrela, oparia aurkitu arte.
Jolasaren argazkia

Hartz goxo-goxoak
Iturria	Robins, D., Sanders, M. eta Crocker, K.
Helburuak	Orokorrak: ·         Kooperazioan aritzen ikastea. ·         Partekatzea. Garapen afektiboa: ·         Norberaren eta ingurukoen trebetasuna ikustea. ·         Onespen sentimendua garatzea. Garapen soziala: ·         Kooperazioan aritzea: partaide guztien lana beharrezkoa da lana burutzeko. Garapen psikomotorrak: ·         Psikomotorra fina lantzea.
Haurren adina	5 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handia, baina azpitalde txikiagotan banatzea komeni da.
Materiala	-          Azukrea. -          Margarina. -          Siropa. -          Irina. -          Jengibrea. -          Moldeak. -          Labea. -          Arrabolak.
Deskribapena	Jolas hau hartz itxurako gailetak egitean datza. Beraz, haurrak talde txikietan biltzea komeni da, talde bakoitzari funtzio desberdin bat emanez. Esate baterako, batzuk masa egin, besteek moldeak erabiliz gailetari itxura eman, besteek gailetak apaindu … Horrela, guztien artean egingo dituzte gailetak eta komunikazioa erabiliko dute taldekoen artean gauzak adosteko. Hala ere, helduak kontu handiz ibili beharko du guztia behatzen, eta arriskutsuak diren elementuak (labea adibidez) berak erabili. Jarraitu beharreko pausoak honako hauek izango dira: 1.    Lehendabizi, orea/masa ongi nahastu eskuekin. 2.    Ondoren, irinez beteriko mahai baten gainean orea zapaldu arrabol batekin 1,5cm inguruko lodiera lortu arte. 3.    Honen atzetik, moldearen laguntzaz, masari itxura eman behar zaio. 4.    Labean sartu (180º C-tan 10-15 minutu inguru). 5.    Hozten utzi. 6.    Gailetak apaindu, glacé azukrea erabiliz. 7.    Guztion artean gailetak jan.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas hau praktikan jartzean nahiko “kaosa” izan zen. Izan ere, ume asko egoteaz gain gauza asko zeuden egiteko eta ezinezkoa zen guztia kontrolatzea. Izan ere, detaile txiki asko hartu behar ziren kontuan eta askotan behar zuten helduaren laguntza. Beraz, asko kostatu zitzaigun gailetak egitea. Jasotzerako orduan ere, dena zikina zegoenez, denbora asko behar izan genuen. Hala ere, gailetak hartz formakoak atera ez ziren arren, egin eta jan genituen. Izugarri gustatu zitzaien jarduera.
Jolasaren argazkia

Sugea
Iturria	Garaigordobil, M (1992).
Helburuak	Orokorrak: ·         Koordinazioa taldeko haurren artean. ·         Kooperazioan aritzea. ·         Komunikazioa. Garapen soziala: ·         Adiskideen arteko gorputz elkarrekintza. ·         Kooperazioa. ·         Talde barneko kohesioa: taldeko kide izateko sentimendua garatzea. Adimen garapena: ·         Sinbolizazioa. Funtzio psikomotorrak: ·         Koordinazio dinamiko orokorra: oreka mantentzea eta mugimenduen koordinazioa.
Haurren adina	5 urtetik aurrea
Partaideen kopurua	4-6 haurreko taldeak
Materiala	-          Koltxonetak -          Mantak
Deskribapena	Haurrak lurrean etzaten dira, buruz behera, eta aurrean duten haurrari orkatilatik heltzen diote, 4-6 kideko sugeak osatuz. Hala ere, hasieran komeni da haur gutxiagoko sugeak osatzea errazago egiteko eta ikasteko. Sugea lurretik mugitzen denez, haurrak arrastaka ibiliko dira. Ondoren, haurrek ondo egiten dutenean, pixka bat zailago jartzearren, sugeak mendiak igoko ditu (koltxoneta batzuk jarri eta gainetik pasatu), tunelak pasako ditu (manta bidez eginak)...
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolasa nola egin behar zen ondo ulertu zuten arren, haurrak azkar eta bakoitza bere erara mugitzen hasi ziren. Beraz, segituan askatzen ziren. Esan genien poliki-poliki eta guztiek batera egitea zela helburua. Ondoren, kasu eginez, poliki mugitzen hasi ziren eta askoz hobeto ateratzen zen, momentu solte batzuetan bakarrik askatuz norbait.
Jolasaren argazkia

Musikaren erritmoa margotuz
Iturria	Garaigordobil, M., Fagoaga, J.M. (2006).
Helburuak	Orokorra: ·         Komunikatzea. ·         Emozioak adieraztea. ·         Sormen grafiko figuratiboa lantzea. Garapen afektiboari loturikoak ·         Margoaren bitartez emozioak adieraztea: adierazpena eta nork bere burua finkatzeko gaitasuna. Garapen sozialari loturikoak: ·         Ahozkoa ez den komunikazioa lantzea. Adimen garapenari loturikoak: ·         Sormen grafiko-figuratiboa: originaltasuna, adierazkortasuna sustatzea. Garapen psikomotorrari loturikoak: ·         Funtzio psikomotorrak lantzea: koordinazio dinamiko orokorra, erreflexuak, ikusmen bidez hautematea, espazioan orientatzea, norabidea ezagutzea.
Haurren adina	5 urtetik Aurrera
Partaideen kopurua	Talde handia edo txikia.
Materiala	-          Kartulina. -          Margoak . -          Zapiak. -          Musika.
Deskribapena	Musika pieza bat jarriko da eta taldeka musika horrek sortzen dizkien sentimenduak marraztu beharko dituzte. Adibidez, musikak tristura sortzen badie kolore ilunak erabil ditzakete eta alaitasuna sortzen badie kolore argiak… horretarako, talde bakoitzak margoak eta kartulina izango ditu. Ondoren erakusketa moduko bat egingo da marrazki guztiekin eta taldekideekin sortu zaizkien sentimenduez arituko dira hitz egiten.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolasa ondo irten zen eta gustura aritu ziren. Sentimenduez hitz egitean ere eroso sentitu zirela adierazi zuten.
Jolasaren argazkia

Airatze kooperatiboa
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: 1.    Talde barnean kohesioa izatea. 2.    Kooperazioan aritzea. Garapen sozialari loturikoak: ·         Kooperazioa: helburu bat lortzeko, mugimendua koordinatzea. ·         Talde barneko kohesioa; taldeko kide izateko sentimenduak. Adimen garapenari loturikoak: ·         Sinbolizazioa. ·         Arreta. Garapen psikomotorrari loturikoak: -          Funtzio psikomotorrak  lantzea: ikusmenaren bidez espazioa hautematea, mugimendua kontrolatzea.
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	7-8 jokalari edo gehiago.
Materiala	-          Tapaki edo manta bat. -          Pilota bat, talde bakoitzeko.
Deskribapena	Zazpi edo zortzi jokalariz edo gehiagoz osatutako taldeak egin beharko dira. Jokalari guztiak manta edo oihal zati gogor baten inguruan jarriko dira. Manta edo tapakiaren ertzei heldu, eta matxinsaltoaren rola beteko duen pilota bat jarriko dute erdian. Jolasaren ardatza da matxinsaltoa mugiaraztea, denon artean pilota aireztatuta eta ahalegina egin beharko dute pilota lurrera eror ez dadin. Berotze lanetan, taldeak airera bota dezake pilota, gero berriz ere mantarekin hartzeko. Bestela, pilota arrastaka eraman dezakete mantaren ertzetatik. Ondoren, talde batek pilota bota dezake, eta besteak jaso. Gero, talde horrek aurrekoari bota diezaioke pilota. Talde batek gorantz, bertikalean bota dezake pilota; toki horretatik berehala kendu, eta beste taldea jar daiteke azpian, mantarekin pilota jasotzeko. Bestela, talde bakoitzari bere pilota eman diezaiokegu, eta aldi berean batak besteari bota diezaioke, norberak bere manta edo tapakiarekin hartzeko. Horretarako, aldez aurretik hitzartu beharko da keinu, soinu edo agindu jakinen bat. Taldeak erronka zaleak badira, bi edo pilota gehiago airean mantentzen saia daitezke.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Airatze kooperatiboak maila desberdinak ditu eta jokua praktikara eraman aurretik irakasleari komentatu genion. Bion artean, jolasarekin hasterako, erabaki genuen 5 urteko haurrak ez direla gai joku horretako hainbat gauza burutzeko, adibidez, talde batek pilota goruntz bota eta beste batek jaso aurrekoaren lekua jarriz. Beraz, guk praktikan soilik hasierako zatia jarri genuen, alegia, talde bakoitza bere pilota eta mantarekin aritu zen. Honi dagokionez, hasiera batean pilota lurrera behin baino gehiagotan erortzen zitzaien arren, azkenerako praktika hartu zuten eta gehiago irauten zuen pilotak manta gainean.
Jolasaren argazkia

Ipuinetako pertsonaia berriak.
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: 1.    Komunikatzea. 2.    Kooperazioan aritzea. 3.    Sormen plastiko-eraikitzailea lantzea. Garapen sozialari loturikoak: -          Ahozko komunikazioa: entzumen aktiborako eta erabakiak hartzeko ohiturak. -          Kooperazioa: material grafikoen bitartez, ipuinetako pertsonaia berri bat asmatzea. -          Talde barneko kohesioa: taldeko kide izateko sentimenduak. Adimen garapenari loturikoak: -          Sormen plastiko- eraikitzailea: etorria, malgutasuna, originaltasuna, lotura, fantasia, lantzea. -          Ingurunea eraldatzeko gaitasuna. -          Sinbolizazioa. -          Hizkuntza: adierazpena eta ulermena.  Garapen psikomotorrari loturikoak: -          Funtzio psikomotorrak: mugimendua eta ikusmena koordinatzea, ikusmen bidez hautematea …
Haurren adina	5 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde txikia edo handia (4-5eko azpitaldetan banatua)
Materiala	-          Ipuinetako hainbat pertsonaiari buruzko material grafikoa ( argazkiak, marrazkiak …). -          DIN A-3 folio bat taldeko. -          Lekeda bat (talde bakoitzeko). -          Guraizeak (jokalari bakoitzarentzako).
Deskribapena	Haur guztiak laupabost kidetako taldetan banatu beharko dira. Talde bakoitzari honako material hau emango zaio: ipuinetako hainbat pertsonaiaren argazkiak eta marrazkiak, DIN A-3 paper zuri zati bat, guraize pare bat (taldeko kide bakoitzarentzat) eta lekeda. Jolasaren ardatza da taldean, koordinazioan, ipuinetako pertsonaia berri bat asmatzea. Horretarako, talde bakoitzeko kideek gehien gustatzen zaizkien argazkiak aukeratu beharko dituzte. Ondoren, gorputzeko atal guztiak moztuko dizkiete: belarriak, begiak, besoak … pertsonaia guztien gorputz atal dezente eskuratu ostean, paperean itsasten hasiko dira, eta beraiek asmatutako berri bat osatuko dute. Azkenik, talde guztiak bilduko dira. Osatutako pertsonaiak horman itsatsi, eta sortutako pertsonaia horien gaineko azalpenak eman beharko dituzte.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Hasieran, jolasa azaldu genienean, ez zuten ulertu. Baina hau gertatu zitekeela pentsatzen genuenez, aurretik guk bat egin genuen adibide bezala. Hau ikusi zutenean, ulertu zuten zer egin behar zuten eta lanean hasteko gogoa jarri zitzaien. Hasi zirenean, hainbat desadostasun sortu ziren talde barruan ez zirelako ados jartzen zein zati aukeratu. Baina irakaslearen eta gure parte-hartzeari esker, azaldu genien denen artean hitz egin behar zutela. Aukera bazegoela bakoitzak pertsonaiaren zatitxo bat aukeratzeko eta guztien artean bat sortzeko zati guztiak elkartuz, pertsonaia berri bat osatzeko. Azkenean, nahiko ondo atera zela iruditzen zaigu. Haurrak oso gustura gelditu ziren egindako lanarekin eta haur batzuk beraien gurasoak ekarri zituzten lana erakusteko.
Jolasaren argazkia

Lau urtaroak
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: 1.    Komunikatzea. 2.    Talde barnean kohesioa izatea. 3.    Kooperazioan aritzea. 4.    Sormen dramatikoa lantzea. Garapen afektiboari loturikoak: -          Onespen sentimenduak: jokalari bakoitzak garrantzi handiko rola dauka, eta rol guztiak ezinbestekoak dira jolasa egiteko. Garapen sozialari loturikoak: -          Ahozko komunikazioa eta ahozkoa ez den komunikazioa: entzumen aktiborako eta erabakiak hartzeko ohiturak. -          Kooperazioa: istorio bat asmatu eta antzeztea. -          Talde barneko kohesioa: taldeko kide izateko sentimenduak. -          Garapen morala, norbere bulkaden kontrola: rola antzeztea eta beste rol batzuekin koordinatzea. Adimen garapenari loturikoak: -          Hizkuntza: adierazpena eta ulermena. -          Sinbolizazioa. -          Arreta. -          Memoria. Garapen psikomotorrari loturikoak: -          Funtzio psikomotorrak: materialak sortzeko eta antzezpena gauzatzeko mugimenduak koordinatzeko eta egiturak hautemateko hainbat funtzio.
Haurren adina	5 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde txikia edo handia (lau taldetan banatuak).
Materiala	-          Jolas dramatikorako kaxa -          Objektuak eraikitzeko materiala gordetzen den kaxa.
Deskribapena	Lehenik eta behin, jokalari guztiak lau taldetan banatu beharko dira. Talde bakoitzari urtaro bat egokituko zaio: udaberria, uda, udazkena eta negua. Talde bakoitzak zozketan egokitutako urtaroaren antzezpena prestatu beharko du. Lehenengo, komunikazio prozesu baten bitartez, taldeek erabaki beharko dute zein pertsona, objektu edo natur elementu aukeratuko dituzten urtaro horretarako. Aukeratutako elementuak erreferentziatzat hartuta, urtaroko hainbat egoera antolatu beharko dituzte: ekintza jakinak egiten ari diren pertsonaiak, etxeko jarduerak, kaleko jarduerak, parkeko jarduerak, dendetako jarduerak, animalien jarduerak … antzeztuko diren egoerak, pertsonaien jarrerak … erabaki, eta guztia prestatu ostean, antzezpenerako behar diren materiala prestatuko dute (horma- irudiak, mozorroak …). Txandaka, talde bakoitzak prestatutako egoera antzeztuko du.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas hau praktikan jartzerako orduan, haurrek irakaslearen laguntza behar izan zuten antzerkia prestatzeko, ez zekitelako oso ondo bakoitzak zer egin. Paperak banatzerakoan ere hainbat eztabaida sortu ziren, denek berdina egin nahi zutelako. Hau konpontzeko, berriro ere beste zozketa bat egin genuen bakoitzak zer paper beteko zuen jakiteko. Prest zegoenean, besteen aurrean egin zuten taldez talde, eta antzerkiak ez ziren oso ondo atera, ez zeudelako ondo antolatuta eta gainera, bakoitzak nahi zuena egiten zuen. Baina hala ere, primeran pasa zuten eta barre mordoa egin genuen denok.
Jolasaren argazkia

Marrazoak
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: -          Talde barnean kohesioa izatea. -          Kooperazioan aritzea. Garapen afektiboari loturikoak: ·         Ikara eta beldur sentimenduak kontrolatzea. ·         Onespen sentimenduak garatzea: jokalari bakoitzak garrantzi handiko rola dauka eta rol guztiak ezinbestekoak dira jolasteko. Garapen sozialari loturikoak: ·         Taldekideen arteko norabide anitzeko harremana eta harreman adiskidetsua garatzea. Adimen garapenari loturikoak: ·         Sinbolizazioa. ·         Arreta. Garapen psikomotorrari loturikoak: ·         Funtzio psikomotorrak lantzea: mugimendu bidez adieraztea, koordinazioa dinamiko orokorra, gorputz eskema, erreflexuak, mugimenduen azkartasuna, espazioan orientatzea.
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde txikia edo handia.
Materiala	-          CDa erreproduzitzeko musika aparatua edo ordenagailua. -          Itsasoaren hotsa duen zinta.
Deskribapena	Jarduera egiteko itsasoaren hotsa entzuten den musika pieza bat jarriko dugu. Lauzpabost jokalari aukeratuko dira marrazoak izateko eta gainontzekoak hirunaka jarriko dira. Hirukote bakoitzak kaiola bat osatu beharko du: bi jokalari bata bestearen parean jarriko dira eskuak emanda eta hirugarrenak urpekari rola beteko du kaiolaren barnean jarriz. Musika entzuten den bitartean kaiolak itxita egongo dira eta urpekariak seguru egongo dira marrazoek ezin izango dituztelako harrapatu. Musika geratzen denean, ordea, kaiolak ireki egingo dira eta urpekariek beren kaioletatik atera beharko dute beste kaiola huts batzuetara joateko. Bien bitartean, marrazoak urpekariak harrapatzen saiatuko dira. Marrazoren batek urpekari bat harrapatzen badu rolak aldatuko dituzte. Hiruzpalau saio egin ondoren rolak aldatuzko dituzte jokalari guztiek hiru rolak ( kaiolak, urpekariak eta marrazoak) bete arteko behar adina saio egingo dira.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas hau praktikan jartzean konturatu gara arauak ez dituztela guztiz ongi barneratu. Jolasa hastean eta musika geratzean urpekariak korrika hasi dira gelatik kaioletan sartzen saiatu gabe. Hori dela eta berriro ere azaldu ditugu eta froga antzeko bat egin dugu. Beraz garrantzitsua izango da rol bakoitzak duen egitekoa ondo azaldu eta adibideak egitea ongi uler dezaten. Honez gain, hiru saio egin ditugu eta zaila izan da guztiek rol guztiak egiten zituztela ziurtatzea.  Beraz helduak adi egon beharko du, gehienetan kaiola izatea oso gustuko ez dutelako eta askok behin eta berriz errepikatu nahi dutelako marrazo edo urpekari rola. Jokalari kopuruen arabera marrazo kopurua erabaki beharko da. Beste kaiola bat urpekariarekin osatzeko adina haur ez badaude ( bi soberan adibidez) kaiolak hiru jokalarirekin osa daitezke. Honez gain,  jartzen den musikak itsasoaren soinua ez badu ere, egokia izan daitekeen beste musikaren bat ere jar daiteke.
Jolasaren argazkia

Sorpresa oparia
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: ·         Talde barnean kohesioa izatea. ·         Partekatzea. Garapen afektiboari loturikoak: ·         Opariekin lotutako sentimendu positiboak ezagutzea eta aintzat hartzea. Garapen sozialari loturikoak: ·         Jokaera prosoziala izatea: partekatzea. ·         Talde barneko kohesioa: taldeko kide izateko sentimenduak. Adimen garapenarekin loturikoak: ·         Ezkutuko opari batekin lotutako irudimena lantzea.
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handia.
Materiala	-          CDa erreproduzitzeko musika aparatua edo ordenagailua. -          Hainbat tamainatako hamar bat kaxa  ( bata bestearen barnean sartzeko modukoak). -          Opariak biltzeko papera. -          Azken oparia: gozokiak, puxikak, txokolatea,…
Deskribapena	Jolasean hasi aurretik, pertsona helduak pakete handi bat prestatu behar du. Barnean, kaxa txikiagoak handien barruan sartu behar dira kaxa bakoitza oparitarako paperarekin bildu ostean. Txikienaren barnean opari bat sartu beharko da, denen artean partekatzeko modukoa ( gozokiak, puxikak, margoak, txokolatea, …). Haurrak biribili batean eseriko dira eta azalduko zaie kaxaren barnean sorpresa oparia dutela. Paketea musika entzuten den bitartean soilik mugituko da eskurik esku (eskuinetara, adibidez). Musika geratzean eskuetan duen haurrak paketea desegiten hasi beharko du, harik eta musika jotzen hasten den arte. Orduan, berriro hasiko dira paketea mugitzen. Azkeneko kaxa irekitzen duen jokalariak taldeko kide guztien artean banatu beharko du oparia.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas saioa amaitzeko burutu dugun jolasa izan da. Haurrak urduri zeuden, kaxa ikusi bezain laster irekitzeko irrikatan. Kaxa eskuz esku pasa behar zela jakin arren, batzuk beraien esku artean denbora gehiegi eduki dute, musika gelditzeko prest. Hori ekiditeko, helduak gogorarazi behar die musika gelditzeko oparia etengabe mugimenduan egon behar duela. Garrantzitsua da kontrolatzea musika noiz geratzen den, guztiek parte har dezaten oparia irekitzen.  Jokoaren luzera, kaxa kopuruen araberako izango da beraz guztiek parte hartzeko adina kaxa jarriko dira ( edo oparia irekitzeko denbora aldatu ). Interesgarria litzateke oparia taldekide bakoitzari banatu baino (gozoki bana, puxika bana,...) haurrek konpartitzeko moduko zerbait izango balitz; ikasgelarako borragomak, margo berriak, plastilina, ...
Jolasaren argazkia

Lanbideak
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: -          Komunikatzea. -          Talde barnean kohesioa izatea. -          Emozioak adieraztea. -          Sormen dramatikoa lantzea. Garapen afektiboari loturikoak: -          Antzezpen lana eginez emozioak eta nortasuna adieraztea eta sortzen duen plazeraz jabetzea. -          Onespen sentimenduak: jokalari bakoitzak garrantzi handiko rola dauka eta rol guztiak ezinbestekoak dira jolasa egiteko. Garapen sozialari loturikoak: -          Ahozkoa eta ahozkoa ez den komunikazioa: entzumen aktiborako eta erabakiak hartzeko ohitura. -          Talde barneko kohesioa izatea: taldeko kide izateko sentimenduak sortzea. Adimen garapenari loturikoak: -          Sormen dramatikoa lantzea: originaltasuna, adierazkortasuna. -          Bizitza soziala eta hainbat rol sozial ezagutzea. -          Sinbolizazioa: gorputz keinuaren bitartez informazioa kodetzea eta gorputzaren bitartez igorritako mezuak deskodetzea. -          Arreta lantzea.
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handia eda txikia (azpitaldetan banatua).
Materiala	Lanbideen irudiak dituzten txartelak (eranskina).
Deskribapena	Ikasleak bost kideko taldetan banatuko dira. Talde bakoitzari lanbide baten irudia duen txartel bat banatuko zaio: kale- garbitzailea, marrazkilaria, pailazoa, okina, polizia, abeslaria, albaitaria, telefonista, harakina, haginlaria, zapataria, sukaldaria … Taldekideek beraien lanbidea nola aurkeztu erabakiko dute taldekide guztien artean hitz eginez. Talde bakoitzak bere lanbidea aurkeztuko du mimikaren bitartez eta beste taldeek asmatu egin beharko dute zer lanbide ari diren antzezten. Amaieran, denbora izanez gero, gehien gustatzen zaien lanbidearen marrazki bat elkarlanean egin dezatela eskatuko zaie. Oharrak: komenigarria litzateke helduak talde guztiei lanean hasi aurretik egokitutako lanbidearen ekintza nabarmenenak azaltzea eta talde guztiei laguntza ematea. Honez gain, txikienekin lanbide errazak aukeratu behar dira, eguneroko bizitzan ikusten dituztenak. Eztabaidarako galderak ere erraztu beharko zaizkie.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Asko gustatu zaie jolasa eta gogotsu ibili dira. Lau taldetan banatu dira eta poltsa batetik atera dituzte txartelak barruan zeudenak ikusi gabe. Zapataria, sukaldaria, abeslaria eta okina suertatu zaizkie eta orokorrean nahiko argi eduki dituzten antzezpenerako ideiak. Mimika bidez bakarrik egin behar zela argi eduki arren, baten batek konturatu gabe soinuak egin ditu. Okinaren lanbidea adibidez, asko kostatu zaie asmatzea beraz kontuan izan beharko da haurrek ezagutzen dituzten lanbideak ipintzea eta adinaren edo taldearen arabera  egokitzea. Bestalde, posible litzateke asmatzeko zailagoak diren lanbideetan soinuak egiten uztea.
Jolasaren argazkia

Armiarma sarea
Iturria	Guk asmatua.
Helburuak	Orokorrak: -          Komunikatzea. -          Talde barnean kohesioa izatea. -          Kooperazioa. Garapen afektiboari loturikoak: -          Onespen sentimendua garatzea: jokalari guztiak ezinbestekoak dira jolasa egiteko. Garapen sozialari loturikoak: -          Kooperazioa: armiarma sarea desegiteko. -          Talde barneko kohesioa garatzea: taldeko kide izateko sentimenduak. Garapen psikomotorra: -          Funtzio psikomotorrak garatzea: mugimendua kontrolatzea.
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handia.
Materiala	-          Artilea
Deskribapena	Denak zirkulu baten jarriko dira, pertsona batek artilezko mutur bat eutsiko du. Honek bere izena esango du. Gero artilea beste pertsona bati botako dio (baina muturra eutsita, artilea esekita geratzen delarik). Hurrengoak operazio berdina errepikatuko du. Denak artilea jaso dutenean, honek armiarma sarearen itxura izango du. Korapiloa askatzeko era alderantzikatuan egingo da, artilea pasatu dion pertsonari bueltatuko zaio bere izena esan ondoren.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas honek izan duen zailtasuna armiarma sarea desegiterakoan biltzeko geratzen den artilea izan da. Haur askok ez zekiten eta bildu gabe hurrengoari pasatzean korapiloren bat egin dute. Hori dela eta helduaren esku hartzea zenbaitetan beharrezkoa izango da ( beste haurrek ezingo dutelako lagundu esku artean artilea izango dutelako). Egin daitekeen moldaeretako bat  izenen ordez datu ezberdinak ematea litzateke (zaletasunak, adibidez); besteek bueltatzean gogoratu eta errepikatu egin beharko dituzte.
Jolasaren argazkia

Historia kooperatiboa
Iturria	Garaigordobil, M., Fagoaga, J.M. (2006).
Helburuak	Orokorrak: ·         Komunikatzea. ·         Kooperazioa. ·         Ahozko sormena. Garapen afektiboari loturikoak ·         Fantasien irudikapena, esperientzian elaborazioa, desioen expresioa… ·         Jokalari bakoitzak paper garrantzitsu bat du jolasean. Garapen sozialari loturikoak: ·         Ahozko komunikazioa. ·         Kooperazioa. ·         Talde kohesioa. Adimen garapenari loturikoak: ·         Ahozko sormena: flexibilitatea, originaltasuna, konektibitatea, fantasia. ·         Lengoaia: espresioa eta ulermena. ·         Arreta. ·         Memoria auditiboa. Garapen psikomotorrari loturikoak: -          Funtzio psikomotorrak: estrukturazio tenporala.
Haurren adina	5 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handia.
Materiala	-          Arbela. -          Klariona.
Deskribapena	Jolas honen helburua historia bat bat-batean sortzea da, ezaguna den historia bat kontatu gabe. Horretarako, irakasleak arbelean pare bat marrazki egingo ditu eta haur bati esango dio marrazki horietatik abiatuz historia bat hasteko. Pixka bat kontatu duenean, beste bati esango dio jarraitzeko eta zailtasunak baditu, marrazki gehiago egingo zaizkio arbelean laguntzeko, eta horrela historia oso bat sortu arte.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jokoa praktikam jartzerakoan haur batzuk ez zuten parte handirik hartzen lotsa zela eta. Eta azkenean istorioak ez zuen koherentziarik batek esan eta besteak kontatzen zuenarekin.
Jolasaren argazkia

PRESTAKUNTZARIK GABEKO JOLASAK

Barre egiteko terapia
Iturria	Guk asmatua.
Helburuak	Orokorrak: ·         Kooperazioa sustatzea. ·         Emozioak adieraztea. ·         Besteekin komunikatzea. Garapen afektiboa: ·         Onespen sentimendua: jokalari bakoitzak garrantzi handiko rola dauka eta rol guztiak ezinbestekoak dira jolasa egiteko. ·         Taldekideekin komunikatzeko beste aukerak esperimentatzea. Garapen soziala: ·         Ahozkoa ez den komunikazioa lantzea. ·         Talde barneko kohesioa: taldeko kide izateko sentimenduak. ·         Gaineraganako konfiantza sortzea.
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handian (taldea handiegia bada zatitu -12 haur inguru-).
Materiala
Deskribapena	Lehenengo eta behin irakasle edo haur bat lurrean etzan egiten da. Ostean umeak poliki-poliki etzaten joan behar dira beraien burua aurrekoaren sabelean ezarriz (lortzen bada borobil batean geratzea hobeagoa izango litzateke, bestela irakaslea izango litzateke beste baten sabelaren gainean bere burua jartzen ez duena). Behin denak jarrita daudela lehenengoak “ja” esan behar du, ondoren hurrengoak, gero hurrengoak eta horrela hurrenez hurren. Behin denak egitean “ja ja”, “ja ja ja”… eta momentu baten sabelak gora eta behera egiten dutenez bat barreka hasten denean besteak ere barreka hasiko dira.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas oso dibertigarria izan zen eta momentu oso polita bizi izan zuten.
Jolasaren argazkia

Telefono hautsia
Iturria	Guk asmatua.
Helburuak	Orokorrak: ·         Komunikazioa lantzea. ·         Kooperazioan aritzea. Garapen afektiboa: ·         Onespen sentimendua sustatzea: jokalari guztien rolak dira ezinbestekoak jolasa egiteko. Garapen soziala: ·         Ahozko komunikazioa lantzea: entzumen aktiborako ohiturak. ·         Kooperazioa lantzea: txandak errespetatzen ikastea. Adimen garapena: ·         Hizkuntza: adierazpena eta ulermena garatzea. ·         Arreta jartzea.
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Nahi adina haur (gutxienez 4-5).
Materiala
Deskribapena	Haur guztiak bata bestearen ondoan kokatzen dira (zutik edo eserita) ilera edo borobil bat osatuz. Ondoren, irakasle edo helduak lehenengoari esaldi bat esaten dio besteek ez entzuteko moduan. Honek, hurrengoari esan behar dio belarrira entzun duen esaldia. Eta horrela, azkeneko haurrarengana iritsi arte. Haur honek denek entzuteko moduan esango du berari esandako esaldia guztiak ikusteko zenbat aldatu den hasieratik, algarak sortuz. Nahi bezainbeste aldiz egin daiteke jolas hau, baina lehenengo eta azkeneko haurrak aldatuz joanez. Esaldia helduak asmatu beharrean haurrak berak ere asmatu dezake aurrerago.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Lehengo aldian, haurrak bata bestearen ondoan jarrita egin genuen, eta konturatu ginen asko kostatzen zitzaiela geldirik mantentzea. Gainera, ondokoak besteari esaldia esaten zuen bitartean ingurukoek ere belarria jartzeko eta entzuteko aprobetxatzen zuten. Ondorioz, bururatu zitzaigun haurren arteko tartea handitzea. Horrela, hitz egin behar zuenak ondokoarengana hurbiltzen zen belarrira esan beharrekoa esateko eta besteek ez zuten entzuten. Osterantzean, oso ondo pasatu zuten guztiek jolas hau egiten, dibertigarria izan zen, oso gutxitan iristen baitzen bukaerara hasieran esandako esaldia.
Jolasaren argazkia

Ilunpeko besarkadak
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: ·         Talde barnean kohesioa izatea. ·         Enpatia lantzea. ·         Laguntzea. ·         Emozioak adieraztea. Garapen afektiboari loturikoak ·         Sentimendu positiboekin eta adiskidetasunean oinarritutako sentimenduekin lotutako emozioak adieraztea. ·         Segurtasunik ezarekin eta beldurrarekin lotutako emozioak kontrolatzea. ·         Beste gizaki batzuen egoera emozionalekiko enpatiarako gaitasuna. Garapen sozialari loturikoak: ·         Ahozkoa ez den komunikazioa lantzea: gorputza elkarrekintza positibo eta adiskidetsua. ·         Talde barneko kohesioa izatea: taldeko kide izateko sentimenduak garatzea. ·         Laguntzarako jarrerak sustatzea. Adimen garapenari loturikoak: ·          Sinbolizazioa. ·           Arreta. Garapen psikomotorrari loturikoak: ·         Funtzio psikomotorrak  lantzea: koordinazio dinamiko orokorra, erreflexuak, ikusmen bidez hautematea, espazioan orientatzea, norabidea ezagutzea.
Haurren adina	5 urtetik aurrea.
Partaideen kopurua	Talde handia edo txikia ( binaka).
Materiala	Behar izanez gero, begiak estaltzeko arropa edo zapiak, baina begiak itxita egin daiteke.
Deskribapena	Bikoteka egiteko jolasa da. Taldea binaka jarri ondoren, irakasleak bikote bat edo bi aukeratu beharko ditu eta begiak estaliko dizkie. Ondoren, ume hauek gelan zehar barreiatuko ditu eta bakoitzak bere bikotea aurkitu eta maitasunez betetako besarkada eman beharko die elkarri. Horretarako, gainontzekoek hotza edo beroa oihukatuko dute gertu edo urrun daudenaren arabera. Zailtasuna izango da jolasean ari direnek ez dutela jakingo beraientzako hala besteentzako esaten ari diren. Bikote batek elkar besarkatzea lortzen badu, gainontzekoek txalo egin beharko dute eta beste bi bikote aterako dira jolastera.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jokua praktikan jartzerakoan, konturatu ginen zaila egiten zitzaiela bi bikote momentu berean jolasten ari zirela jokoa betetzea; beraz aldaketa txiki bat egin behar izan genuen eta bikoteak binaka irten beharrean bikote bakarra jolastu zuen. Hala ere batzuetan irakasleak laguntza txikia eman behar zien.
Jolasaren argazkia

Besarkada musikalak
Iturria	Garaigordobil, M., Fagoaga, J.M. (2006).
Helburuak	Orokorrak: ·         Komunikatzea. ·         Talde kohesioa. ·         Emozioen espresioa azaltzea. Garapen afektiboari loturikoak ·         Musikaren bidez tentsioak deskargatzea. ·         Autokontzeptua eta autoestimua lantzea. Garapen sozialari loturikoak: ·         Ahozkoa ez den komunikazioa; gorputzezko hartu-emana, positiboa eta lagun giroan ematen dena. Adimen garapenari loturikoak: ·         Atentzioa. Garapen psikomotorrari loturikoak: -          Funtzio psikomotorrak  lantzea: koordinazio dinamiko orokorra, erritmoa, pertzepzioa auditiboa.
Haurren adina	5 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde handia (Bikoteka egiteko jolasa da)
Materiala
Deskribapena	Abesti bat abesten den bitartean eta umeak dantzan hasten dira libreki ikasgelan. Irakasleak abesteari uzten dionean, ume bakoitzak ondoan duen laguna besarkatu beharko du. Ume guztiak besarkatuta daudenean, berriro abesten hasiko da eta umeak libre geratzen direla berriro errepikatzen da eta zortzi edo hamar aldiz. Helburua izango da ahalik eta ikaskide gehien besarkatzea.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolasa dibertigarria iruditu zitzaien, baina askotan ondokoa besarkatu beharrean beti lagun berdinengana jotzen zuten. Gainera azkenean aztoratu samar agertu ziren.
Jolasaren argazkia

Tximeletak
Iturria	Garaigordobil, M., Fagoaga, J.M. (2006).
Helburuak	Orokorrak: 1.    Taldeko kohesioa. 2.    Kooperazioa. Garapen afektiboari loturikoak: -          Onarpen sentimenduak: jokalari bakoitzaren papera beharrezkoa da jokoa aurrera eramateko. Garapen sozialari loturikoak: -          Taldeen arteko kohesioa: onespen sentimendua. Adimen garapenari loturikoak: -          Sinbolizazioa. Garapen psikomotorrari loturikoak: -          funtzio psikomotorrak: talde dinamikaren koordinazioa, abiadura nozioa, norabide nozioa …
Haurren adina	4 urtetik aurrera.
Partaideen kopurua	Talde txiki edo handia.
Materiala
Deskribapena	Jolasa bi ikaskideren gorputzekin tximeleta bat osatzean datza. Horretarako ikasleak biko taldetan zatituko dira. Bikote bakoitzak besotik helduko dio besteari eta aske geratzen zaien besoarekin hegoak balira bezala egingo dute. Ikasleen mugimenduak koordinatuta joan behar dute gelan zehar, tximeleta bat bakarra balitz bezala. Nahi izanez gero musika jarriko da, natura errepresentatuko lukeena eta tximeletak hegan ariko balira bezala ibili behar dute espazioan zehar.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolasa lehenengoan ulertu zuten arren, bikotea helduta joaten zenez, askotan trabatzen ziren elkarrekin. Gainera, bikote gehienek mugimenduak ez zituzten koordinatzen, bakoitzak bere modura mugitzen baitzuen aske zeukan besoa.
Jolasaren argazkia

Lata bete sardina.
Iturria	Guk asmatua.
Helburuak	Orokorrak: ·         Talde barnean kohesio izatea. ·         Kooperazioan aritzea. ·         Komunikatzea. Garapen afektiboa: ·         Onespen sentimendua: jokalari bakoitzak garrantzi handiko rola dauka eta rol guztiak ezinbestekoak dira jolasa egiteko. Garapen soziala: ·         Antolatzeko gaitasuna garatzea, hainbat laguneko taldeak sortzean. Adimen garapena: ·         Sinbolizazioa. ·         Komunikazioa taldeak sortzerako orduan.
Haurren adina	4 urtetik Aurrera
Partaideen kopurua	Talde osoa
Materiala
Deskribapena	Haurrak sardinak izango dira eta irakasleak ezer esaten ez duen bitartean, jolas-eremuan ibiliko dira arineketan, libreki. Irakasleak nahi duenean, zenbaki bat esango du, adibidez, “5eko sardina latak” eta ikasleak, irakaslearen aginduari jarraituz, lurrean luze etzango dira 5 sardinako taldeak edo latak osatuz.  Baina denak ez dira berdin etzango, hau da, latan bezala kokatzeko, burua alboko ikaskidearen oinen parean jarriko dute.  Ondoren, taldeak desegingo dituzte eta berriro ere ikasgelan zehar ibiliko dira arineketan.  Irakasleak uste duenean, beste zenbaki bat esango du ozen eta kopuru horretako latak osatuko dituzte. Amaitzeko, gelakide guztiek batera, lata bete sardina osatuko dute. Oharra: jarduera bera egin daiteke, baina poto bat oliba balira bezala. Ikasleak, etzan beharrean, ordea, kuzkurtu egingo dira oliba-itzura izateko.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Nahiz eta zer egin behar zuten ulertu, etzaterako orduan buru guztiak alde berdian jartzeko ohitura zuten. Honetaz gain, kopuruari dagokionez, zenbaki txikiekin ondo egiten zuten, baina handiekin gehiago kostatzen zitzaien. Hala ere, oso gustura aritu ziren jolasean eta behin eta berriz errepikatu nahi izan zuten.
Jolasaren argazkia

Arrainak eta arrantzaleak
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: ·         Talde barnean kohesioa izatea. ·         Kooperazioan aritzea. Garapen afektiboari loturikoak: ·         Onespen sentimenduak garatzea: jokalari bakoitzak garrantzi handiko rola dauka eta rol guztiak ezinbestekoak dira jolasteko. Garapen sozialari loturikoak: ·         Kooperazioan aritzea: arrantzale sarea egitea eta arrainak harrapatzea. ·         Talde barneko kohesioa izatea: taldeko kide izateko sentimenduak garatzea. Adimen garapenari loturikoak: ·         Sinbolizazioa. ·         Arreta. Garapen psikomotorrari loturikoak: ·         Funtzio psikomotorrak  lantzea: koordinazio dinamiko orokorra, erreflexuak, ikusmen bidez hautematea, espazioan orientatzea, norabidea ezagutzea.
Haurren adina	4 urtetik Aurrera
Partaideen kopurua	Talde handia
Materiala
Deskribapena	Taldetik lau jokalari aukeratuko dira arrantzaleak izan daitezen (ausazko joko baten bidez egin daiteke). Gainontzekoak berriz, arrainak izango dira. Lau arrantzaleak elkarri emango diote eskua sare moduko bat osatuz eta arrainak harrapatzeari ekingo diote. Iskinetan dauden arrantzaleek bakarrik harrapatu ahal izango dituzte arrainak, beti ere gainontzeko arrantzaleek osatutako sareaz baliatuz. Harrapatzen duten arraina arrantzale bihurtuko da, beraz sarea geroz eta handiagoa bihurtuz joango da. Jokalari guztiak arrantzale bilakatzean amaituko da jolasa. Ondoren, beste bizpahiru jolas saio egin daitezke.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolasa ongi atera da. Haur batzuk ezaguna zutenez, arauak azaltzen lagundu dute. Hala ere, ez dira konturatu ia jolasa amaitu den arte, guztion artean harrapatu beharreko arraina erabakiz gero, errazago egiten dela. Komenigarria litzateke, beraiek bakarrik konturatzen ez badira bigarren saioan adibidez irakasleak pistak ematea  kontura daitezen guztiok elkarrekin lan egin behar dutela arraina harrapatzeko.  Honez gain, arrainak ez dira konturatu erdiko arrantzaleen artetik igarotzeko aukera zutela, izkinakoek soilik harrapa dezaketelako. Espazioa oso zabala ez bada edota jokalari gutxi badaude, egin daitekeen moldaeretako bat arrantzaleak lerro baten gainean zehar soilik mugitzea izan daiteke. Arrainak, alde batetik bestera pasa beharko lukete arrantzaleek marraren gainean eskuin eta ezkerretara mugitzen diren bitartean.
Jolasaren argazkia

Txingoma jauzilaria
Iturria	Garaigordobil, M. (2005).
Helburuak	Orokorrak: -          Komunikatzea. -          Talde barnean kohesioa izatea. -          Kooperazioan aritzea. Garapen afektiboari loturikoak: -          Mugitzeak, jauziak emateak eta gainerakoekin elkartzeak sortzen duen plazeraz jabetzea. -          Tentsioa arintzea.
Haurren adina	4 urtetik Aurrera
Partaideen kopurua	Talde handia
Materiala
Deskribapena	Jokalari bakoitza txingoma likatsu bat izango da. Saltoka arituko dira “ñam ñam” esaten duten bitartean. Bi hankekin batera egin beharko dute jauzi modu askean. Ez da musikarik egongo baina “ñam ñam” erritmoan arituko dira jauzika. Txingoma batek beste bat ukitzen duenean itsatita geldituko dira. Pixkanaka taldeko txingoma guztiak elkartzen joango dira eta azkenean txingoma erraldoi bat osatuko dute guztiek batera salto eginez. Bizpahiru saio egingo dira. Oharra: Iraupen gutxiko jolasa da baina talde barnean kohesioa sorrarazten du. Aproposa da eskolak hasi edo amaitzeko.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Jolas hau egin zuten haurrek, aurreko egunean “arrainak eta arrantzaleak” jolasean aritu ziren eta nolabait nahasi egin ziren. Elkarrengandik ihes egiten zuten, besteek ez harrapatzeko eta ea nor zer harrapatzailea galdetzen zuten. Berriro azaldu behar izan genien jolasaren gakoa denok elkarrekin txingoma erraldoi bat osatzea zela eta horretarako bata bestearekin itsatsita geratu behar  zirela.  Beraz, “arrainak eta arrantzaleak” bezalako kontrako jolasen bat aurretik ez egitea edo egin ezkero, desberdintasunak ongi azpimarratzea garrantzitsua izango da.
Jolasaren argazkia

Esku eta ipurdi dantza
Iturria	Guk asmatua.
Helburua	Orokorrak: ·         Komunikazioa. ·         Kooperazioan aritzea. ·         Emozioak adieraztea. ·         Sormen dramatikoa lantzea. Garapen afektiboa: ·         Musikaren eta mugimenduaren bitartez emozioak adieraztea. Garapen soziala: ·         Kooperazioa lantzea: musika jakin batik dantza pausoak elkarrekin betetzea. Adimen garapena: ·         Arreta lantzea. ·         Memoria lantzea. Garapen psikomotorra: ·         Funtzio psikomotorra lantzea: koordinazio dinamiko orokorra, gorputz eskema eta erritmoa.
Haurren adina	4 eta 5 urte.
Partaide kopurua	Talde handia edo txikia (bakoitiak egon ez gero irakaslearekin bikotea egin dezakete).
Materiala
Deskribapena	Bikoteka jarrita dantza bat egin beharko dute denek batera. 5 urterekin egiterakoan korruan jarri daitezke: bikoteak aurrez-aurre jarri beharko direnez, korruak bi borobiletan egongo da, bata kanpoaldean eta bestea barrualdean. Behin korruan eta aurrez-aurre daudela, eskuak gerrian jarri behar dituzte. Eta irakasleak melodia bat tatareatzen hasiko da (adinaren arabera arinago edo motelago egin daiteke). Lehenengo zatian hanka bat bestearen aurretik pasa eta berriro ere bere lekura mugituko du dantzan. Bigarren zatian beste hanka. Eta horren ostean, abestiak esaten du: “eta eskuak”, eta umeek bi eskuekin 5koa eman behar dute; gero “eta ipurdia” eta haurrek buelta eman eta ipurdiak elkar jo behar dute. Dantza eta kanta ikasitakoan, beraiek ere kantatu eta dantzatu beharko dute.
Jolasa praktikan jarri ondoren, talde hausnarketa	Oso ondo irten zen jolasa. Oso ondo pasatu zuten eta momentu dibertigarria izan zen.
Jolasaren marrazkia

Maialen Etxezarreta

Leire Goya

Olatz Etxebarria

Olarizu Echarte

Elisabeth Carmona