AFRIKA:
-Jolasaren izena: Taia-ya-taia.
-Jatorria: Libia.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Cajón desastre. (2010). Juegos multiculturales.
-Helburuak: Harrapatzailea
adi egotea, erreakzionatzeko gaitasuna, estrategia (harrapatzailea jendea
harrapatzen dagoen bitartean konturatzea besteak atzean egongo direla bizkarra
ukitu nahian).
-Haurren adina: 5 urte.
-Partaide kopurua: Gutxienez 6 pertsona.
-Materiala: Gometxak.
-Deskribapena: Jolas
honetan harrapari bat egongo da eta jokoa hasteko prest dagoenean,
“taia-ya-taia” esango du. Momentu honetan hanka baten gainean ipiniko da eta
beste jokalariak harrapatzera joango da. Beste jokalari guztiek gometxa bat
edukiko dute eta, hau, harrapariaren bizkarrean itsatsi beharko dute.
Harrapariak hanka baten gainean dagoelarik beste jokalariren bat harrapatuz
gero, azken hau lurrean eseri beharko da jolasa amaitu arte. Bestalde, guztiok
ukitzen badute bizkarrean edota pertsona bat harrapatzean bi hankak ipintzen
baditu lurrean, jokoa berriro hasiko da
rolak errespetatuz.
-Jolasaren izena: Gato
come o rato (Katuak sagua jaten du).
-Jatorria: Angola.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Bantulá, J. eta Mora J. M. (2002). Juegos multiculturales. 255 juegos tradicionales para un mundo global.
-Helburuak: Talde
koordinazioa, elkar laguntza, erreakzionatzeko gaitasuna.
-Haurren adina: 5 urte
(3 urtetik aurrera).
-Partaide kopurua: Gutxienez
8 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Partaideek borobil bat osatuko dute, eskuak ekarri
emanez. Jokalarietako bat (arratoi rola izango duena) biribilaren barrualdean
kokatuko da eta beste jokalarietako bat (katuaren rola izango duena), berriz,
biribilaren kanpoaldean ipiniko da. Azken honek zirkuluan sartzen saiatu behar
du arratoia harrapatu ahal izateko. Baina biribila osatzen dutenek sartzea
eragotzi beharko diote, “¡gato come o
rato!” oihukatuz. Katua sartzean, saguak zirkulutik irteteko aukera dauka, bere
kideek borobila adeitasunez irekiaz.
-Jolasaren izena: Babucha.
-Jatorria:
Maroko.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Cajón desastre. (2010). Juegos multiculturales.
-Helburuak: Distantziaren pertzepzioa lantzea, ikusmenaren eta gorputzaren
koordinazioa, teknikak garrantzi handiago izango du indarrak baino.
-Haurren adina: 5 urte.
-Partaide kopurua: Gutxienez
6 pertsona.
-Materiala: Bakoitzaren
zapatak.
-Deskribapena: Jokalari
bat lurrean egindako marra baten gainean ipiniko da, hankak irekiz. Honi
zapatari deituko zaio. Beste jokalari guztiak pertsona honen atzealdean ipiniko
dira, aurrez ezarritako distantzia batera, eta zapatak eskuan dituztela.
Banaka-banaka beren zapatak jaurtiko dituzte, beste jokalariaren hanka artetik
sartzeko asmoz. Jaurtiketa egin ostean, jokalari bakoitza ilararen atzealdean
ipiniko da, berriro ere, zapata ukitu gabe. Jokalari guztiek beren zapatak
jaurtitakoan zapatariak, zapata kendu eta beste haurrek jaurtitako zapata bat
jo beharko du. Zapataren bat ukituz gero, zapataren jabea ipiniko da hankak
irekiaz marraren gainean, zapatari bihurtuz eta berriro hasiko da jolasa.
-Jolasaren izena: Tenghach.
-Jatorria: Sahara.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Cajón desastre. (2010). Juegos multiculturales.
-Helburuak: Azkartasuna,
erreakzionatzeko gaitasuna, arreta mantentzea.
-Haurren adina: 5 urte.
-Partaide kopurua: Gutxienez 6 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Jokalariak
borobilean ipiniko dira eta borobilaren barruan beste bi pertsona egongo
dira: bata lurrean makurtuta (presoa)
eta bestea bere alboan (soldadua). Borobila osatzen dagoen jokalari bakoitza
laguntzaile izango da.
Presoak laguntzailetako baten izena esango du. Orduan
Izendatuko laguntzailea presoaren burua ukitzen saiatuko da. Bitartean,
soldaduak aurre egin beharko dio, honi bere egitekoa oztopatuz. Laguntzaileak
hogei segundo edukiko ditu presoaren burua ukitzeko. Lortzen badu,
soldaduarekin rolak aldatu beharko ditu: presoa soldadu izango da eta
salbatzailea preso. Baina lortzen ez badu, presoak beste laguntzaile baten
izena esango du.
-Jolasaren izena: Zizúa
Tadárgas (Erle begibakarra).
-
Jolasaren jatorria: Somalia.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Dominguez, R.,
ElQuariachi, S. eta Granda, J. (1999). El juego popular y tradicional como mediador intercultural. Madril:
CIMS 97
-Helburuak: Ukimenaren
eta usaimenaren bidezko pertzepzioa, espazioan kokatzea, gorputz irudia beste
zentzuen bidez aztertzea: orokorrean, haurrek gorputzaren irudia ikusmenaren
bidez identifikatzen dute, eta jolas honen bitartez beste zentzumenak ere
lantzen dituzte.
-Haurren adina: 5 urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez 5 pertsona.
-Materiala: Zapi
bat.
-Deskribapena: Haurrek korro bat osatuko dute. Hauetako bat
erdian jarriko da begiak estalita dituela. Honek, borobileko bat harrapatu
beharko du, harrapatzerakoan hau nor den asmatuz. Horretarako, hamar segundo
emango zaizkio, harrapatutakoa eskuen bidez ukituz nor den igarri dezan.
Asmatuz gero, bikoteak aldatuko dira. Baina bestela, berdin jarraituko
da.
AMERIKA (IPAR):
-Jolasaren izena: Simon
says (Simonek dio).
-Jatorria: Estatu
Batuak.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Arreta
mantentzea, ingelesa menperatzea, eliminatua izaten ikastea.
-Haurren adina: 5 urte.
-Partaide kopurua: Gutxienez
6 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Jolas
honetan, andereñoa Simon izango da eta ikasleak bere aurrean jarriko dira.
Jolasa hasten denean, Simonek honako hau esango du: “Simonek dio…” eta agindu
bat emango du, adibidez: “Simonek dio ukitu ezazue sudurra”. Jolaskideek
berehala kasu egin eta eskua sudurrean jarriko dute. Simonek behin eta berriro
errepikatuko ditu aginduak, gorputz atal edo ekintza desberdinak aipatuz.
Jolaskideen artean nahasmena sortu nahian, Simonek esaldiaren lehen zatia esan
gabe utzi, eta gorputz atala edo ekintza esango du zuzenean, adibidez: “eseri
lurrean”. Agindu hau ez da baliagarria izango
ez delako “Simonek dio” esan. Beraz, betetzen dutenek gaizki egingo dute
eta eliminatuak izango dira.
-Jolasaren izena: Shepherd
and Wolf (Artzaina eta otsoa).
-Jatorria: Estatu
Batuak.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Azkartasuna,
arreta mantentzea, talde lana.
-Haurren adina: 5 urte.
-Partaide kopurua: Gutxienez
6 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Jokalari
batek shepherd-en (artzainaren) rola
beteko du, beste batek wolf-ena (otsoarena) eta beste guztiak ardienak.
Lurrean bi marra
margotuko dira, elkarrekiko paraleloak eta beraien artean tokia utziz. Artzaina
marra baten atzean jarriko da eta ardiak bestearen atzean. Otsoa bi marren
artean dagoen espazioan kokatuko da. Artzainak bi edo hiru ardi batera deituko ditu beren izenez. Aipatutako
jokalariak bere marratik bestera pasa beharko dira otsoak hauek ukitu gabe,
ukituak izanez gero, izozturik geratuko baitira.
Beste marrara iristen diren ardiak,bertan
geratuko dira mugitu gabe, dagoeneko aske. Artzainak, izozturik dauden ardiak
berreskuratu ditzake, hauek ukitzen
baditu, otsoak bera harrapatu gabe –noski–.
Azken ardiaren
izena esaten denean, jolasa amaituko da. Honela, artzainak lortu dituen ardiak
zenbatuko dira, baita otsoak izozturik dituenak ere. Ardi gehien lortu dituenak
irabazi egingo du.
-Jolasaren izena: Muk.
-Jatorria: Kanada.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Bantulá, J. eta Mora J. M. (2002). Juegos multiculturales. 255 juegos tradicionales para un mundo global.
-Helburuak: Irudimena
eta inprobisazioa lantzea, lotsa galtzea, gorputz espresioak kontrolatzea,
lankidetza (enpatia, bestearen lekuan jartzea).
-Haurren adina: 5 urte (3 urtetik gora).
-Partaide kopurua: Gutxienez 6 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Jokalariak
borobilean eseriko dira eta kide bat aukeratuko dute jokoa zuzentzeko. Erdian dagoenak,
borobileko bat hatzez seinalatuko du eta besteak “muk” esan beharko du,oso
serio jarriz. Erdian dagoenak
aukeratutako pertsonari barre eragin beharko dio. Lortzen badu paperak aldatuko
dira.
AMERIKA (HEGO):
-Jolasaren izena: Pasando
el aro (Uztaia pasatzen).
-Jatorria: El
Salvador.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Bantulá, J. eta Mora J. M. (2002). Juegos
multiculturales. 255 juegos tradicionales para un mundo global.
-Helburuak: Motrizitate
lodia garatzea, talde lana (kideak
laguntzea), gorputzaren mugak ezagutzea, gorputzaren malgutasuna.
-Haurren adina: 5
urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez
4 pertsona (uztai batekin).
-Materiala: 2 uztai
borobil talde bakoitzeko. Lau guztira.
-Deskribapena: Jolas
honetarako, haurrek bi borobil osatu beharko dituzte eskuak elkarri emanez.
Borobil hauen erditik hiru uztai sartuko dira,
katea berriro itxiz. Joko honen helburua, uztaiak borobilari bira guztia
ematea da, umeek bere gorputza uztaitik sartuz eta beti ere eskuak askatu gabe.
-Jolasaren izena: Dragones
(Dragoiak).
-Jatorria: Peru.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Cajón desastre. (2010). Juegos multiculturales.
-Helburuak: Talde
koordinazioa: talde barruan estrategia egitea;
azkartasuna, harrapatua izaten ikastea, jolasean garbi jokatzea (harrapatzen
bazaituzte katean elkartzea).
-Haurren adina: 5 urte.
-Partaide kopurua: Gutxienez 10 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Bi
jokalari dragoiaren burua izango dira
eta beste partaide guztiak harrapatu beharko dituzte. Jokalari bat
ukitua den momentuan, eskuak elkartu beharko ditu ukitu duen dragoiarekin. Era
honetara, kateak edo dragoiak eratzen joango dira. Soilik esku bat libre
dutenek ukitu ditzakete beste jokalariak. Jolas honen helburua ahalik eta
dragoi luzeena sortzea da, denak harrapatuak dauden momentuan beste dragoiaren
luzera gainditzeko.
Jolasa berriro hasteko, harrapatutako lehenengo bi
pertsonak izango dira harrapatzaile.
-Jolasaren izena: Desafío
(Erronka).
-Jatorria: Argentina.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Cajón desastre. (2010). Juegos multiculturales.
-Helburuak: Erreakzionatzeko
gaitasuna, bizkortasuna, estrategia (gutxi korri egiten duen haur bat
aukeratzea zu ez harrapatzeko).
-Haurren adina: 5 urte.
-Partaide kopurua: Gutxienez 10 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Bi
talde osatuko dira. Talde bakoitza marra baten gainean jarriko da, talde bat
besteari begira gelditzen dela. Ekipo batetako jokalaria beste ekipoarengana
hurbilduko da. Bertan, beste taldekoek beso bat luzatua dutela itxarongo dute.
Jokalaria euren aurretik ibiliko da, eta nahi duenean, beste ekipoko norbaiten eskua joko du, bere
ekipoarengana korrika itzuliz. Orduan,
aukeratutako aurkariak jokalaria harrapatu beharko du, honek bere
ekipoko marra gurutzatu baino lehen. Parte hartu dutenak eseri egingo dira,
honela denek parte hartzeko aukera dute.
ASIA:
-Jolasaren izena: Shutur
Bazi.
-Jatorria: Afganistan.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Cajón desastre. (2010). Juegos multiculturales.
-Helburuak: Azkartasuna
eta erreakzionatzeko gaitasuna, talde koordinazioa, galtzearen penitentzia
onartzea.
-Haurren adina: 5 urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez 10 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Jokalariak
bi taldetan bereiziko dira eta elkarren parean, distantzia jakin batez
banaturik egongo dira bi ilara osatuz. Talde bakoitzean nagusi bat egongo da
zutik. Beste taldekideak lau hanketan kokatuko diren gameluak izango dira.
Talde bateko nagusiak, beste taldeko nagusiari hurrengoa esango dio:
-
Gamelu bat galdu dut. Agian zure gamelu-taldean dago.
-
Beste taldeko nagusiak: etorri eta begiratu.
Nagusia gerturatu egingo da eta kontrako taldeko gameluen artean ibiliko
da. Norbait ukitu nahi duenean “hau nirea da!” esango du, garrasika eta ihes
eginez. Une horretan, gameluz egiten duten jokalariak altxa egingo dira eta
aurkako taldeko nagusia harrapatzen saiatuko dira. Ez badute harrapatzen,
aukeratuta izan den gamelua izango da galtzaile. Beraz, aurkako taldeko
nagusiari buelta bat emango dio lau hanketan. Ondoren, gamelua beste taldera
pasako da. Harrapatzen badute, nagusia aurkako taldeko gamelu bihurtuko da eta
bere gameluek beste nagusi bat aukeratuko dute.
-Jolasaren izena: Debekatuta
dago zapaltzea.
-Jatorria:
Iran.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Dominguez, R.,
ElQuariachi, S. eta Granda, J. (1999). El juego popular y tradicional como mediador intercultural. Madril:
CIMS 97
-Helburuak: Irudimena
lantzea, abilezia, erresistentzia, azkartasuna, erreakzioa, norberaren
gorputzaren kontrola.
-Haurren adina: 5
urtetik aurrera.
-Partaide kopurua: Gutxienez
5 pertsona.
-Materiala: Pilota
bat.
-Deskribapena: Pertsona
batek pilota bat edukiko du eta beste partaideak ukitzen saiatuko da, honez
baliatuz. Hauek, ezin izango dituzte oinak lurrean jarri. Horretarako, etzan,
eseri, edo gorputza jarrera desberdinetan jarri beharko dira ( gehienez 7
segundo egon daitezke jarrera berdinean ). Pilota duen jokalariak, hankak
lurrean dituen kidea jotzen saiatuko da. lortzen badu, emandako jokalaria
zuzendari papera hartzera pasako da.
-Jolasaren izena: Gaua
eta eguna.
-Jatorria: India.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Dominguez, R.,
ElQuariachi, S. eta Granda, J. (1999). El juego popular y tradicional como mediador intercultural. Madril:
CIMS 97
-Helburuak: Azkartasuna,
erreakzionatzeko gaitasuna, arreta mantentzea, distantziaren pertzepzioa
lantzea, ikusmenaren eta gorputzaren koordinazioa.
-Haurren adina: 5
urtetik aurrera.
-Partaide kopurua: Gutxienez 6 pertsona.
-Materiala: Jokalari
kopuruaren haina pilota.
-Deskribapena: Taldea
bi multzotan banatuko da. Bakoitzak ilara bat osatuz eta elkarren aurrean
jarriz. Bi taldeen artean pilotazko ilara bat egongo da. Talde bat, gaua izango
da eta bestea, eguna. Nagusiak gaua edo eguna esango du eta aipatutako taldea
korrika joan beharko da 6-7 m-tara egongo den marrara (askatasun marra)
iritsiz. Beste taldeak ilaran dagoen pilota hartu beharko du eta bere aurrekoa
jo, hau marrara iritsi aurretik.
-Jolasaren izena: Jamuran.
-Jatorria:
Indonesia.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Cajón desastre. (2010). Juegos multiculturales.
-Helburuak: Irudimena
lantzea, lotsa galtzea, gorputz espresioak kontrolatzea, lankidetza.
-Haurren adina: 5
urtetik aurrera.
-Partaide kopurua: Gutxienez 6 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Partaide
guztiek borobil bat osatuko dute, bat izan ezik. Ume hori, egindako borobilaren
erdian ipiniko da. Honek, burutuko duen ekintza azalduko du, adibidez, zirkulua
osatzen duten guztien hanka azpitik pasatu, besteen gainetik salto egin… etab.
Erdian dagoen jokalariak, gainontzeko jolaskideei behar bezala egotea
aginduko die, modu horretan geroxeago burutuko duen ekintza errazagoa egingo
zaiolako.
Jokoak irauten duen bitartean, inork ezin izango du barrerik egin. Erdiko
jokalariak norbait barrezka ikusiz gero, eskuarekin seinalatuko du eta rolez
aldatuko dira. Behin aldatuta, jokoa berriz hasiko da.
-Jolasaren izena: Aurkariari
erasoa.
-Jatorria: Israel.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Dominguez, R.,
ElQuariachi, S. eta Granda, J. (1999). El juego popular y tradicional como mediador intercultural. Madril:
CIMS 97
-Helburuak: Ulermena
(jokoa ulertzeko garaian), azkartasuna, koordinazioa.
-Haurren adina: 5
urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez
6 pertsona.
-Materiala: Bi
pilota eta kartoizko bi kaxa.
-Deskribapena: Bi
talde egongo dira bi ilara osatuz. Bakoitzaren aurrean, barruan pilota bat
izango duen kaxa bat egongo da. Jolasa bien arteko lehiaketa izango da. Ilara
bakoitzeko lehen jokalaria, beste taldearen kaxara abiatuko da eta pilota
kaxatik aterako du, hau kaxaren ondoan utziz. Hau egitean, bere kaxara joango
da bere aurkariak ateratako pilota kaxa barruan sartzea. Bukatzeko, korrika
joango da bere ilararen bukaerara bertan eseriz.
Lehenengo esertzen den jokalariaren taldeak puntu bat eskuratuko du.
Jokalari guztiek errepikatuko dute jarduera eta puntu gehien lortzen dituen
taldeak irabaziko du.
EUROPA:
-Jolasaren izena: Lokotxak.
-Jatorria:
Euskadi.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Talde
lana, azkartasuna, teknika, koordinazioa: taldekoa nahiz indibiduala.
-Haurren adina: 5
urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez 10 pertsona.
-Materiala: Lokotxak
edo honen funtzioa bete dezaketen objektuak (harriak, zapatak…)
-Deskribapena: Jolas
honek, beste zenbait euskal jolas bezala, baserrian du jatorria. Non antzina,
baserritarrek artoa errenkaz errenka jasotzen zuten saskietan.
Lasterketaren ibilbidean
zehar lokotxen errenkak jarriko dira. Batetik bestera metro bateko tartea
utziz, gutxi gora-behera.
Ilaran dagoen lehenengoa korrika joango da lehenengo lokotxa hartzera.
Ondoren, hau bere taldearen saskian sartuko du. Hau burutzerakoan ilarako
hurrengoak prozesu berdina errepikatuko du, horrela jarraituz, lokotxa guztiak
jaso eta gero bere tokian ezarri arte. Ekintza burutzen duen lehenengo taldea
izango da irabazlea.
-Jolasaren izena: Lur,
zeru, ur.
-Jatorria: Errusia.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Hiztegia
lantzea, pentsatzeko azkartasuna, talde lana.
-Haurren adina: 5 urte (4 urtetik aurrera).
-Partaide kopurua: Gutxienez
6 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Bi
talde egingo dira eta bata bestearen aurka arituko dira. Taldeetako batek
“lur”, “zeru” edo “ur” esango du. Honekin batera, kopuru bat ere aipatuko dute.
Adibidez: “Lur” eta “bost”. Hau
entzutean, beste taldekoek bildu eta ahalik eta azkarren lurreko bost animalien
izenak esan beharko dituzte. Lortuz gero, puntu bat eskuratuko dute. Ez badute
lortzen, galdetu duen taldeak eskuratuko du puntua. Jolasarekin jarraitzeko,
beste oraingoan beste taldeak nongo animalia eta kopurua. Gomendagarria da
animalia kopuru bat zehaztea (5-15 animalia bitartean).
-Jolasaren izena: Zizare
eseria.
-Jatorria: Belgika.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Bantulá, J. eta Mora J. M. (2002). Juegos multiculturales. 255 juegos tradicionales para un mundo global.
-Helburuak: Talde
koordinazioa (talde lana), talde komunikazioa.
-Haurren adina: 5 urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez 6 pertsona, 3 talde bakoitzeko.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Sei
umez osatutako taldeak egin eta lerroka kokatuko dira, umea bakoitza bestearen
atzean dagoela. Atzean eserita
dagoenaren txorkatilak helduz, talde bakoitzak 10-15 metrotara dagoen helmugara
iritsi beharko dute askatu gabe. Askatuz gero, berriz hasi beharko dute.
Irabazlea helmuga lehenengo zeharkatzen duen taldea izango da.
-Jolasaren izena: Sabanako ekaitza tropikala.
-Jatorria: Danimarka.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Hiztegia
lantzea, azkartasuna, erreakzionatzeko gaitasuna.
-Haurren adina: 5
urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez
6 pertsona.
-Materiala: Ume
bakoitzeko (batek izan ezik) aulki bat eta animalia irudien txartel bat
-Deskribapena: Jokalariek
borobil bat osatuz jarriko dituzte aulkiak (borobilaren barrurantz begira) eta
bakoitza batean eseriko da (lehoia egokitzen zaion umea izan ezik). Lehoiak
bueltak emango ditu borobilaren inguruan animalien izenak ozenki esanez.
Aipatzen dituen animaliak altxa egin beharko dira eta, lehoiaren atzetik ilara
osatuz, birak emango dizkiete aulkiei. Lehoiak “ekaitza tropikala” esaten
duenean, denak aulki batean esertzen saiatu beharko dira. Aulkirik gabe
geratzen denak txartela aldatuko dio lehoiari; honek jolasa berriro hasiko du.
-Jolasaren izena: Otso
frutazalea.
-Jatorria:
Italia.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Azkartasuna,
hiztegia lantzea, erreakzionatzeko gaitasuna,
ahozko komunikazioa.
-Haurren adina: 5
urtetik aurrera.
-Partaide kopurua: Gutxienez 4 pertsona.
-Materiala: Jokalari
bakoitza zein fruta den dioten kartelak.
-Deskribapena: Azalduko
dugun jolasa, ezaguna da Italia osoan. Haur batek otsoaren papera egingo du
eta, beste guztiek, frutatxoen txartela bana edukiko dute. Otsoa pareta horma
baten ondoan jarriko da eta beste guztiak, berriz, zenbait metrotara (gelaren
tamainaren arabera) Jolasa, ondorengo
elkarrizketarekin hasiko da:
-
Otsoa: Tok, tok
-
Beste jolaskideak: Nor da ?
-
Otsoa: otsoa naiz.
-
Beste jolaskideak: zein fruta nahi duzu ?
Otsoak fruta baten izena esango du eta fruta horren karteltxoa duten
jolaskideak harrapatzen saiatuko da. Jolaskide horiek, korrika iritsi beharko
dira, otsoak harrapatu baino lehen norbait harrapatuz gero honek bere papera
otsoarenarekin aldatuko du, bestela jolasa errepikatuko da.
OZEANIA:
-Jolasaren izena: Duck,
duck, goose (Ahate, ahate, antzara).
-Jatorria:
Australia.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Azkartasuna,
erreakzionatzeko gaitasuna, ulermena.
-Haurren adina: 5
urtetik aurrera.
-Partaide kopurua: Gutxienez
8 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Jokalari
guztiak lurrean eseriko dira borobil bat osatuz eta honen barrualdea begiratuz.
Jokalari bat borobilaren kanpoaldetik ibiliko da ume bakoitzaren burua edo
bizkarra ukituz, eta “Duck” (ahate) esanez aldi bakoitzean. Baina momentu jakin
batean, haur baten burua ukitu eta
“Goose” (antzara) esan ondoren, borobilari bira bat emango dio korrika.
Ukitutako jokalaria, harrapatzaile bihurtzen dena, altxa egingo da eta
bestearen atzetik joango da, hau borobilean libre utzi duen lekuan eseri baino
lehen harrapatuz.
Harrapatzaileak beste umea
harrapatzea lortzen badu, azken honek berriro hasi beharko du jolasa. Aldiz,
harrapatzaileak beste umea harrapatzea lortzen ez badu, harrapatzaile denari
egokituko zaio jolasa berriro hastea.
-Jolasaren izena: Non
daude marakak?
-Jatorria:
Australia.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Bantulá, J. eta Mora J. M. (2002). Juegos multiculturales. 255 juegos tradicionales para un mundo global.
-Helburuak: Entzumena lantzea,
kokapen espaziala, erreakzionatzeko gaitasuna, norberarekiko konfiantza.
-Haurren adina: 5 urte (3 urtetik
aurrera).
-Partaide kopurua: Gutxienez
6 pertsona.
-Materiala: Zapiak
(talde erdiarentzako) eta marakak (beste erdiarentzat).
-Deskribapena:Partaide
guztiak borobil bat osatuz eseriko dira, bi izan ezik. Talde erdiari begiak
estaliko dizkiegu. Beste erdiari maraka bana emango diegu. Begiak estalirik
dituztenak gelaren erdian kokatuko dira eta beste guztiak, berriz, gela
guztitik sakabanatuko dira. Irakasleak jokoari hasiera ematean hauek indarrez
astintzen hasiko dira (marakak dituztenak) eta, begiak itxita dituztenek,
marakaren hotsa jarraituz, besteak aurkitu beharko dituzte.
Helburua lortzen badute, beste bi harrapari berri jarriko dira borobil
barnean eta jokoarekin jarraituko dute.
-Jolasaren izena: Vekamo,
vekamo (Elkar ezagutu).
-Jatorria: Papua Ginea Berria.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Juegos del mundo. (2010). Juegos del mundo: Papua Nueva Guinea.
-Helburuak: Komunikazioa,
elkarrekiko errespetua, txanda errespetatzea, taldean parte hartzea sustatzea.
-Haurren adina: 5
urtetik gora.
-Partaide kopurua: Gutxienez 10 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena:
Partaideak bi taldetan banatuko dira; talde batean neskak eta bestean mutilak.
Talde bakoitzeko jokalariak lurrean eseriko dira borobil bat osatuz. Borobil
hauek gelaren izkina bakoitzean egongo dira.
Jokoa, mutiletako bat altxa eta nesken taldera abiatzen denean abiatzen
denean hasiko da. neskengana iristean, neska bat aukeratuko du eta eskutik
hartu eta elkarrekin joango dira mutilen borobilera.
Borobilera doazen bitartean, batak besteari interesatzen zaizkien gauzak
galdetuko dizkiete, bestearekiko interesa azalduz.
Mutilen borobilera iristean, mutilak lehen hutsik utzitako esertokia
hartuko du eta neska izango da, oraingoan mutila aukeratzen duena eskutik hartu
eta nesken borobilera eramateko. Prozesua errepikatuz joango da guztiak beste
sexuko pertsonekin hitz egiteko aukera izan arte.
Azkenean, bi taldeak elkartuko dira borobil bakar bat osatuz eta pertsona
batetik hasita, denok esango dute besteei buruz gustatu zaizkien gauzak. Jokoa,
pertsona guztiek hitz egitean amaituko da.
-Jolasaren izena: What is
time Mr. Kangaroo? (Zer ordu da Kanguru Jauna?).
-Jatorria: Zeelanda berria.
-Iturria (nondik lortu den jolasa): Izargarai, I., Martiarena N. eta Susperregi, X. (2005). Betiko jolasak.Oiartzun: Oiartzungo
Udala.
-Helburuak: Zenbakien
kontzeptua lantzea, erreakzionatzeko gaitasuna,azkartasuna.
-Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
-Partaide kopurua: Gutxienez 6 pertsona.
-Materiala: Ezer ez.
-Deskribapena: Jokalari bat kangurua izango da, eta beste jokalariei
bizkarra emanez hamar bat metrotara kokatuko da. Jokalariek “zer ordu da
kanguru jauna?” galdetuko dute, eta kanguruak edozein ordu erantzungo du.
Besteek, kanguruak esandako orduen araberako saltoak eman beharko dituzte, berarengana hurbilduz. Adibidez: kanguruak “hamarrak” erantzuten badu, jokalariek hamar salto
eman beharko dituzte kanguruarenganantz. Jolasak modu honetara jarraituko
du, baina kanguruak, nahi duenean,
besteek egindako galderari horrela erantzungo dio: “Jateko ordua”.
Orduan, kangurua talderantz korrika irtengo da eta beste jokalariek ihes egingo
beharko dute saltoka, abiada marra zeharkatzen saiatuz. Kanguruak jokalariren
bat abiada marrara iritsi baino lehen harrapatzen badu, harrapaturiko jokalaria
kanguru bihurtuko da. Aldiz, kanguruak ez badu inor harrapatzen, jolasa aurreko
era berdinean hasiko da, bi edo harrapatzaile gehiago sortuz.
No hay comentarios:
Publicar un comentario