1.
JOLASEN FITXAK
2 URTETIK AURRERA
2 urteko haurrentzat bi jolas bakarrik aukeratu ditugu.
Adin honetan haurrek gehien bat indibidualki jolasten dute eta horregatik ez
ditugu adin honetarako egokiak diren jolas asko aurkitu.
|
1. JOLASA
|
1. Elkarreragina
2. Talde kontzeptua bultzatzea.
3. Sozializazio errazten duten jokabide soziala garatzea
Normala denez, bi
urteko umeekin hasieran egin genuenean ez zen batere ondo atera denak ipurdiz
erori zirelako. Hala ere, saiatu ginen beraiei laguntzen biribil erdian jarrita
eta altxatzerakoan bultza eginez laguntzeko. Horrela askoz e hobeto atera zen.
Azkenean, asko gustatu zitzaien eta esan dezakegu beraiek bakarrik egiteko
gai izan zirela. Hala ere, ikusten bada ez dutela lortzen, komenigarria da
partaide gutxiagoko borobilekin saiatzea lortzen duten arte.
|
|
2. JOLASA
|
|||
1. Talde kohesioa.
2. Sozializazioa errazten duten jokabide sozialak
garatzea.
3. Elkarreragina.
4. Hitzik gabeko komunikazioa lantzea.
5. Pentsaera asoziatiboa.
6. Entzute aktiboa lantzea.
Hasieratik bagenekien 2 urteko umeentzako jolasak ezin
zirela zailak izan eta azalpen erraza izan behar zutela. Jolas hau horrela
iruditu zitzaigun eta horregatik, egokia iruditu zitzaigun 2 urteko
umeentzat.
Praktikan jarri genuenean esperantza asko genituen,
pentsatzen genuelako ondo aterako zela, eta horrela izan zen. Nahita aukeratu
genituen txakurra eta katua, 2
urteko ume guztiek ezagutzen dituztelako animali hauek
eta baita hauen soinua ere. Hasieran, ume guztiei galdetu genien ea bazekiten
beren orrian zegoen animalia zein zen eta ea ezagutzen zuten egiten zuen
soinua eta denek baietz esan zuten. Beraz, soinua egiten hasteko eta
elkartzen hasteko esan genien. Hemen etorri zen arazoa, animalien soinuak
nahasten zirenez ez zituzten oso ondo ezberdintzen. Baina pixkanaka lortu
zuten elkartzea eta azkenean gure laguntzarekin denak elkartu ziren.
Jolas honen moldaketarik egokiena animali gehiago
sartzea da (behia, txerria, astoa, lehoia...). Hori bai, animali gehiago
sartzeko umeak zaharragoak izan behar dituzte bestela konplexuegia da.
|
3 URTETIK AURRERA
3 urteko haurrekin egiteko ere ez zeuden jolas gehiegi.
Hala ere, batzuk moldatuta eta irakaslearen laguntzarekin edo honek gidaturik
haurrak jolas hauek burutzeko gai izango direla uste dugu.
|
3. JOLASA
|
|||
1. Talde kohesioa.
2. Elkarreragina.
3. Jokabide soziala garatzea.
Jolasaren zatirik zailena umeak
ilaran jartzea izan da dudarik gabe. 3 urteko umeak oso mugituak dira eta
denak ilaran jartzea eta isil-isilik azalpenak entzuten geratzea ez da batere
erraza izan. Azalpena eman eta gero nahiko argi geratu zaie
jolasean egin beharrekoa eta egia
esan uste genuena baino hobeto atera da. 3 urtekoez gain, handiagoek ere
jolastu dezakete jolas honetara. Azalpenak askoz ere hobeto entzungo
dituzte eta gainera, lehenak azkena heltzea lortzen duenean, jolasa jolasten jarraitzeko moldaketa bat
proposatzen dugu: bi ilara egitea eta bertan ilara bateko lehenengoak beste
ilarako azkenekoari heldu beharko dio gerritik. Hala ere, moldaketa honek
jolasa jolas konpetitiboa bihurtuko luke, galtzaile bat eta irabazle bat
dagoelako baina taldean lan egin behar dutenez, egokia iruditu zaigu
moldaketa bezala proposatzea.
|
|
4. JOLASA
|
|||
1. Talde kohesioa.
2. Elkarreragina.
3. Hitzik gabeko komunikazio lantzea.
4. Emozioak adieraztea marrazkien bidez.
5. Sormena garatzea.
Jolasa oso polita iruditu zitzaigun. Ez daude
txikienekin jolastu daitezkeen jolas asko eta hau horietako bat da. Gainera,
asko gustatu zitzaigun marrazki bat taldean egitea, izan ere, normalean umeak
marrazkiak banaka egiten dituzte.
Jolasa praktikan jarritakoan dena oso ondo atera zen,
umeak oso ondo pasatu zuten eta gainera marrazki oso politak atera ziren.
Arazo bakarra kasu askotan ilara ez zutela errespetatzen izan zen eta beraz, gu hasi ginen kontrolatzen nork
errespetatzen zuen eta nork ez. Baita aldi berean marrazkia egiten zenbat
haur zeuden ere. Gauza txiki horiek kontuz kontrolatzen badira benetan merezi
duen jolas bat da eta oso erraza gainera.
|
|
5. JOLASA
|
|||
1. Talde kontzeptua bultzatzea.
2. Elkarreragina.
3. Sozializazio errazten duten jokabide sozialak garatzea.
uztailetatik
ibili beharko dute, lakura erortzen badira (uztailetik kanpo zapaltzen
badute) “izoztuta” geratuko direlako
mugitu gabe. Mugitu gabe geratuko da beste jokalari batek salbatzen
duen arte. Salbatzeko, beste jokalari batek besarkada bat eman beharko dio.
Jolas polita iruditu zitzaigun eta ez oso zaila,
horregatik saiatu ginen 3 urteko umeekin praktikan jartzen. Ume gehienak
nahiko ondo ulertu zuten baino batzuk nahiz eta “lakua” zapaldu mugitzen
jarraitzen zuten eta guk esan behar izan genien ezin zutela mugitu uztailetik
kanpo zapaltzen bazuten. Gainera oso polita iruditu zitzaigun ikustea nola
ume bat “izoztuta” gelditzen zenean gelakide asko joaten ziren berarengana
besarkatzea. Beste batzuk aldiz, nahita “izozten” ziren. Baina orokorrean
ondo atera zen.
Jolas honen moldaketa bezala (baina ume handiagoekin
izango litzateke) umeak binaka jar daitezke. Beraz, uztailetan bi pertsona
sartu beharko dira eta ezingo dira askatu. Bat “izoztuta” geratzen bada biak
geratu behar dira geldirik eta salbatzera beste bikote bat etorri beharko da
besarkada bat emanez bakoitzari. Esan bezala, moldaketa hau 5 urtetik
aurrerako umeekin egitea gomendatzen dugu 3 urtekoekin jolasa nola atera zen
ikusi eta gero.
|
|
6. JOLASA
|
|||
1. Hitzezko eta ez hitzezko komunikazioa lantzea.
2. Elkarreragina.
3. Talde kohesioa.
4. Garapen morala bultzatzea.
5. Sozializazioa errazten duten jokabide sozialak
garatzea.
Suposatu daitekeenez, jolas hau oso ondo atera zen. Ez
dauka zailtasunik asko. Hori bai, segituan askatu behar izan genuen bigarren
puxika denak borrokatzen hasi zirelako zegoen puxika bakarra ukitzeko, baina
puxikak askatzen joan ginenean arazo hau oso azkar konpondu zen.
|
|
7. JOLASA
|
|||
1. Talde kohesioa.
2. Elkarreragina.
3. Sozializazioa errazten duten jokabide sozialak
garatzea.
tarterik
utzi gabe. Lehenengoa etzanda dagoena besteen gainetik pasako da etzanda
azkenekora heldu arte eta azkenaren ondoan etzango da. Horrela banaka-banaka
denak pasatzen joango dira eta jolasa bukatuko da azkenekoa beste guztien
gainetik pasatzen denean. Oso garrantzitsua da etzanda daudenen artean
tarterik ez egotea, bestela erortzeko eta mina hartzeko arriskua dago.
Garrantzitsua da baita ere jolas hau zapatarik gabe egitea inork minik ez
hartzeko.
Jolas hau oso ondo atera zen eta oso gustura geratu
ginen ikustean ondo atera zela. Momentu batzuetan batzuk erori egin ziren edo
ez zekiten nola jarraitu aurrerantz, beraz lagundu egin behar izan genituen.
Arazo txiki hauek handiagoekin ez lirateke gertatuko baina hala ere, merezi
duen jolas bat da, oso polita eta gainera umeek oso ondo pasatu zutelako.
|
|
8. JOLASA
|
1. Elkarreragina.
2. Talde kohesioa.
3. Hitzezko komunikazioa.
Zubiri-zubiri
Nungori-nungo
Nongo alkate zerade?
Frantziako errege baten
Seme-alabak gerade
Zubi hontatik pasatzen dena
Hemen geldituko dela
Hemen geldituko dela
Abestia bukatzean,
bi haurrek besoak jaitsiko dituzte eta ume bat harrapatuko dute.
Txokolatea edo marrubia aukeratzeko aukera emango diote eta aukeratzen
duenaren arabera baten edo beste baten atzean jarriko da. Denak izan direnean
harrapatuak eta baten edo bestearen atzean daudenean kokatuta sokatira
modukoa egiten da bata besteei gerritik helduz.
Umeak orokorrean nahiko ondo moldatu dira jolas honetan,
ezagutzen zutelako eta askotan jolastuta zutelako. Hala ere, kontutan izan
behar da ume hauek 3 urte bakarrik dituztela eta irakaslea etengabe egon
behar dela umeak gidatzen: denbora guztian zer egin behar duten eta nora joan
behar duten esaten. Batzuk gai dira bakarrik eta laguntzarik gabe jolasteko,
baina beste askok ezinbestekoa dute irakaslearen laguntza, laguntza hau
edukiko ez balute ez lirateke gai izango jolas hau aurrera eramateko.
|
4 URTETIK AURRERA
4 eta 5 urteko haurrentzat jolas kooperatiboak ohikoagoak
dira eta ondorioz, jolas gehiago aurkitu ditugu adin hauetarako. Adin honetan
taldean gehiago jolasten dute eta ez da horrelako indibidualtasunik ageri.
|
9. JOLASA
|
|||
1. Talde
kohesioa.
2. Elkarreragina.
3. Sozializazioa
errazten duten jokabide soziala garatzea.
4. Garapen
morala bultzatzea.
Haurren adina: 4 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: 6-8 partaideko taldeak egitea da
gomendagarriena.
Materiala: Egunkariak edo uztailak.
Deskribapena:
Bi marra zehazten dira: bat hasiera izango dena eta bestea helmuga dena.
Bi marra hauen tartean dagoena ibaia izango da eta talde bakoitzeko
partaideak ibaia zeharkatu behar dute hasierako marratik helmugara. Baina
ibaia ezin dutenez hankekin ukitu egunkari orriak edukiko dituzte. Egunkari
orri kopuruari dagokionez, partaide kopurua baino orri bat gehiago edukiko du
talde bakoitzak. Seinalea ematen denean taldeak ibaia zeharkatu behar du
emandako egunkari orriak zapalduz, hauek atzetik aurrera eramanez partaide
guztien eskutatik pasatuz.
Jolasa
praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola irten den jolasa, egin
daitezkeen moldaerak, etab.):
Argi dago 4 urteko umeak gai direla jolas honetara jolasteko eta
hasieratik pentsatu genuen 4 urteko umeekin ondo aterako zela. Jolasa berez ondo
atera zen, umeek ulertu zuten eta jolasaren arauak jarraituz lortu zuten
ibaia zeharkatzea. Baina konturatu ginen nahiz eta zeharkatzea lortu,
egunkari orriak puskatu egiten zirela eta kasu askotan zatiak hain txikiak
ziren beharrezkoa zela hankarekin lurra ukitzea.
Horregatik eta jolasa txikienentzat moldatzeko pentsatu genuen beharbada
egunkari orriekin partez uztailekin egitea eta modu honetara proba egin
ondoren askoz hobeto atera zela ziurtatu genuen.
Gainera ume asko badaude bi talde egin daitezke eta bien artean jolastu daiteke
ea nor iristen den lehenago helmugara. Baina orduan jolasa jolas konpetitibo
bihurtuko litzateke, helburu nagusia irabaztea izango litzatekeelako. Hala
ere, jolasa moldatzeko beste modu bat da.
|
|
10. JOLASA
|
|||
|
·
Jolasaren izena: Marrazkiak diktatu.
·
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
·
Helburuak:
1. Elkarreragina.
2. Hitzezko komunikazio lantzea.
3. Entzute aktiboa lantzea.
4. Ulermen eta adierazpen kognitiboa bultzatzea.
5. Arreta lantzea.
6. Sormena.
·
Haurren adina: 4 urtetik aurrera.
·
Partaide kopurua: 2.
·
Materiala: Papera, arkatzak eta marrazkiak.
·
Deskribapena: Umeak binaka jartzen dira baina bata besteari bizkarra
emanez. Bati marrazki bat ematen zaio (kasu askotan marrazki abstraktu bat)
eta besteari orri bat eta arkatza. Marrazkia duen umeak marrazkia nolakoa den
deskribatu behar dio bere bikotekideari. Arkatza eta orria duena saiatu behar
da bestea azaltzen ari zaiona marrazten baina galderarik egin gabe. Deskribatzaileak
marrazkia azaldu ondoren honek buelta emango dio eta bi marrazkiak alderatuko
dituzte.
·
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Jolas hau hasieran zaila iruditu arren polita iruditu
zitzaigun eta horregatik erabaki genuen praktikan jartzea. Harrituta geratu
gara emaitzekin. Izan ere, jolasa oso ondo atera zen, guk espero genuena
baino askoz ere hobeto. Umeei asko gustatu zitzaien eta oso ondo atera zen. 4
urtekoak izanik batzuei asko kostatzen zitzaien marrazkia azaltzea eta beste
batzuek ez zuten ondo ulertzen deskribatzaileak esandakoa. Baina oso ondo
atera zen eta helbururik garrantzitsuena bete zen: umeek ondo pasatzea.
·
|
|||
|
|
|
11. JOLASA
|
|||
|
Jolasaren izena: Sugea.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Taldekide guztiek ezagutzen genuen txikitako jolas bat
da.
Helburuak:
1. Talde kohesioa.
2. Elkarreragina.
3. Sozializazio errazten duten jarrera sozialak garatzea.
4. Garapen morala.
Haurren adina: 3 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: Nahi duten guztiek jolastu dezakete baina 20 ume baina
gehiago badaude gomendagarria da jolasteko pentsatutako tokia bitan banatzea,
bestela jolasa
luzeegia gertatuko litzateke.
Materiala: Ez da materialik behar.
Deskribapena: Borobil bat egingo da lurrean eta jokalari guztiak
honen barruan kokatuko dira. Hauetariko bat, sugea izango da eta gainontzeko jokalariak harrapatzen saiatuko
da. Baten bat harrapatzen duenean, honen atzean jarriko da, suge luzeagoa
eginik eta horrela pertsona bat harrapatzen duen bakoitzean. Lehenengoak soilik
harrapatu dezake, baina beste guztiek lagundu egin beharko diote (beste
jokalariak ixten, azkar mugituz...). Jolasa denak suge bihurtzean bukatuko
da.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Praktikan jartzerako orduan lehenengo gauza umeei
jolasa azaltzea da. Azaldu genienean denek ezagutzen zuten jolasa beraz oso
erraza izan zen. Dena oso ondo atera zen aurrez jolasa ezagutzen zutelako eta
oso ondo pasatu zuten denek.
Jolasa moldatzerako orduan, aukera bat izan daiteke bi
suge sartzea eta bakoitza saiatzea ahalik eta pertsona gehien harrapatzen
luzeagoak izateko. Denak harrapatuta daudenean bi suge luze osatuz, suge
bakoitzak beste sugearen buztana harrapatu beharko du.
|
|
12. JOLASA
|
|||
|
Jolasaren izena: Lagunei laguntzea.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
Helburuak:
1. Sozializazio errazten duten jarrera sozialak garatzea.
2. Talde kohesioa.
3. Elkarreragina.
4. Garapen morala.
Haurren adina: 4 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: Nahi duten guztiak.
Materiala: Arroz motako harriz beteta dauden poltsatxoak (psikomotrizitate gelan
aurkitzen dira normalean).
Deskribapena: Ume bakoitzari poltsa bat emango zaio eta hau buruan
mantendu beharko dute. Gelan zehar mugitzen hasiko dira eta batzuei poltsa
eroriko zaie. Orduan, umea “izoztuta” geldituko da eta ezin izango da mugitu.
Poltsa gainean duen partaide batek etorri beharko du bere poltsa jasotzera
baina kontuz jaso beharko du kidearen poltsa berea eror ez dakion. Izan ere,
beste baten poltsa hartzen duen bitartean jasotzen ari denari poltsa eroriko
balitzaio, hau ere “izoztuta” geratuko litzateke.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Jolasa lehenengo aldiz jolasten hasi zirenean nahiko
gaizki atera zen, denei
erortzen zitzaien beraien poltsatxoa. Inork ez zuen
lortzen beste baten poltsa hartzea berea erori gabe. Hasieran geratu ziren
denak “izoztuak” eta horregatik berriro saiatzea erabaki genuen. Bigarren
saiakera honetan askoz ere hobeto atera zen eta esan dezakegu orokorrean
jolasa nahiko ondo atera zela eta ez zela bukatu guk erabaki arte.
|
|
13. JOLASA
|
|||
|
Jolasaren izena: Pauso zaila.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
Helburuak:
1. Hitzezko komunikazio lantzea.
2. Entzute aktiboa lantzea.
3. Sozializazioa errazten dute jokabide sozialak garatzea.
4. Elkarreragina
5. Talde kohesioa.
Haurren adina: 4 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: 4 partaide gehienez
talde bakoitzetik.
Materiala: Begiak estaltzeko zapiak.
Deskribapena: Bide bat prestatzen da. Talde bakoitzak aukeratzen du
taldekide bat bide hori egiteko. Bidea egin behar duenari begiak estaltzen
zaizkio zapiarekin eta bere taldekideek esango diote eskuinera edo ezkerrera
joateko, azkarrago edo polikiago joateko... Horrela helmugara heldu arte.
Gero beste batek egingo du bidea, azkenean taldeko 4 partaideak egiten duten
arte.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Jolasa erraza da ulertzeko eta egiteko. Beraz ikusi
genuen zailtasun bakarra izan zen ume batzuek ez zutela eskuina eta ezkerra
ezberdintzen baina jolas honi esker ikasi egin zuten eta behin ikasita jolasa
askoz ere hobeto atera zen.
|
|
14. JOLASA
|
||||||||||||||||||
|
Jolasaren izena: Aulkien jolas
kooperatiboa.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Taldekideetako bat aisialdi talde bateko monitorea da
eta bertan ezagutu zuen.
Helburuak:
1. Elkarreragina.
2. Talde kohesioa.
3. Sozializazio errazten duten jokabide sozialak garatzea.
4. Emozioak adieraztea musika mugimenduaren bitartez.
Haurren adina: 4 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: 5 partaide gehienez.
Materiala: Aulkiak eta musika aparatua.
Deskribapena: Betiko aulkien jolasaren antzekoa da baina ez da inor
eliminatzen. Parte hartu behar duten umeen aulki kopuru bera jartzen da
borobil bat osatuz. Musika jartzen da eta umeak zutitu eta biribilean
mugituko dira, aulkien ondotik pasatuz. Musika gelditzerakoan, ume bakoitza
aulki batean eseri beharko da. Normalena da pentsatzea aulkirik gabe geratzen
den umea kanporatuta geratuko dela (betiko aulki jolasa horrela delako).
Baina kasu honetan ez da horrela, aulkirik gabe geratzen denari, aulkietan
eserita daudenek lekua egin beharko diotelako beraiekin esertzeko. Hau da,
aulkiak kentzen joango gara baina ez da umerik kanporatzen. Beraz, aulki bat
bakarrik geratzen denean, 5 umeak aulki berean eseri beharko dute batak
besteari lagunduz denak aulki bakar batean sartzeko.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Umeek aulki jolasa ezagutzen zutenez oso erraza izan da
jolas hau azaltzea. Praktikan jarri dugunean ikusi dugu umeek jolasa ulertu
dutela eta gainera elkarri laguntzen ziotela ikusi dugu, oso polita izan da
benetan ikustea nola jolasten zuten.
Jolas honetarako moldaketa bat izan daiteke 5 pertsonek
bakarrik jolastu ordez, nahi duten guztiek jolastea. Honek esan nahi du
jokalari asko badaude ez direla inoiz iritsiko denak aulki bakar batean
jartzera. Hala ere, polita izan daiteke jolas hau 20-30 pertsonekin jolastea
eta 6-8 aulkirekin bakarrik bukatzea. Baina kontuz ibili behar da, izan ere,
umeek mina hartu dezakete.
Beste moldaketa bat izan daiteke uztailekin jolastea. Umeak
oraindik oso txikiak dira eta mina hartu dezakete aulkietara igotzean beraz
errazagoa eta ziurragoa da uztailekin jolastea.
|
|
15. JOLASA
|
||||||||
|
Jolasaren izena: Antiezkutaketa.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Taldekideetako bat monitorea bezala egon da uda honetan
udalekuetan eta bertan umeek jolastu zuten jolasa da.
Helburuak:
1. Talde kohesioa.
2. Elkarreragina.
3. Sozializazioa errazten duten jokabide sozialak
garatzea.
Haurren adina: 4 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: 8-10 partaide gehienez
talde bakoitzeko.
Materiala: Ez da materialik behar.
Deskribapena: Ezkutaketaren betiko jolasa bezala da baina alderantziz. Hau da,
ezkutaketa normalean, denak ezkutatzen dira eta batek aurkitu egin behar ditu
beste guztiak. Baina antiezkutaketan bat bakarrik ezkutatzen da eta bere
taldeko
guztiek aurkitu
egin beharko dute. Banaka joango dira leku guztietatik bilatzen eta batek
aurkitzen duenean ez die besteei esan behar non dagoen, norbaitek aurkitzen
duenean berarekin ezkutatuko da isil-isilik. Jolasa bukatuko da ezkutatua
zegoena denek aurkitzen dutenean.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Jolas hau oso interesgarria iruditu zitzaigun. Izan
ere, ume guztiek ezagutzen dute ezkutaketa jolasa eta askotan jolastu dute,
baina bagenekien antiezkutaketa ez zutela ezagutuko. Azaltzen hasi ginenean
eta galdetzean ea ezkutaketa jolasa ezagutzen zuten denak baietz esan zuten
baina jolas hau guztiz kontrakoa zela esatean jolasteko irrika handia sortu
zitzaien. Ulertzeko erraza denez, ez zuten zailtasunik izan.
Jolasa martxan jartzerakoan, dena oso ondo joan zen,
baina batek ezkutatuta zegoen bere taldekidea aurkitu zuenean garrasika hasi
zen esaten aurkitu zuela. Azaldu genion ez zuela garrasirik egin behar,
berarekin isilik ezkutatzeko baizik. Berriro hasi ginen jolasarekin eta
bigarrengoan oso ondo atera zen. Inork ez zuen garrasirik egin eta nahiz eta
azkenekoei pixka bat kostatu beraien taldekidea aurkitzea, azkenean lortu
zuten eta denek irabazi zuten.
|
|
16. JOLASA
|
|||||||||
|
Jolasaren izena: Besarkada musikal
kooperatiboak.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
Helburuak:
1. Elkarreragina.
2. Talde kohesioa.
3. Hitzik gabeko komunikazioa.
4. Sozializazio errazten duten jokabide sozialak garatzea.
5. Garapen morala.
6. Emozioak adieraztea musikaren bitartez.
7. Autokontzeptua hobetzea.
Haurren adina: 4 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: Nahi duten guztiak.
Materiala: Musika aparatua.
Deskribapena: Musika jartzen da eta umeak kokatuta dauden lekutik
banaka mugituko dira. Musika gelditzean guk esango dugu zenbanaka besarkatu
behar diren (adibidez binaka). Orduan umeak bikoteka besarkatuko dira. Gero
musika berriro jarriko da. Berriro ere gelditzean beste zenbaki bat esango
dugu umeak besarkatzeko, baina kasu honetan aurreko zenbakia baino handiagoa
(adibidez 4). Horrela, pixkanaka, geroz eta besarkada handiagoak eskatuko
ditugu, azkenean denak batera besarkatzeko esan arte. Zenbanaka jarri behar
duten esan baino lehenago zenbat parte hartzaile dauden zenbatu behar da,
inor ezin delako besarkatu gabe geratu.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Jolas hau oso polita iruditu zitzaigun, batez ere
azkenean denak besarkatzen direlako. Horrek asko laguntzen du taldeko inor ez
baztertzen eta norbait baztertuta badago taldeko zati garrantzitsu bat dela
sentiarazten.
Uste dut hoberen atera den jolasa izan dela hau. Denek
ulertu eta parte hartu zuten. Denek pasatu zuten ondo eta gainera ez zen arazorik
egon. Ikusi genuen denak denekin besarkatzen zirela. Nahiz eta gainontzeko jolasetan
batzuekin beste batzuekin baino gehiago ibili, jolas honetan ez zen hori
gertatu. Denak denekin besarkatu ziren eta oso polita izan zen ikustea
bukaeran denak nola besarkatzen ziren.
|
5 URTETIK AURRERA
|
17.
JOLASA
|
|||
1. Talde kohesioa.
2. Elkarreragina.
3. Entzute aktiboa lantzea.
Hasiera batean jolasa 3
urteko haurrentzat egitea pentsatu genuen. Gero ordea konturatu ginen jolas
hau zailegia dela 3 urteko umeentzat, askok ez baitakite ongi kontatzen eta
beraz zailtasun asko aurkituko genituen praktikan jartzerakoan.
Ondoren, jolasa 5 urteko
umeekin praktikan jarri genuen eta ongi atera zen, nahiz eta batzuetan
kostatu egiten zitzaien eta lagundu egin behar izan genien.
·
|
|||
|
18.
JOLASA
|
|||
|
·
Jolasaren izena: Altxorraren bila.
·
Iturria (nondik lortu den jolasa): Taldekideetako bat aisialdi talde bateko monitorea da
eta bertan ezagututako jolasa da.
·
Helburuak:
1. Elkarreragina.
2. Talde kohesioa.
3. Sozializazio errazten duten jokabide sozialak garatzea.
4. Hitzezko komunikazioa lantzea.
5. Oroimena lantzea.
6. Arreta lantzea.
·
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
·
Partaide kopurua: Nahi duten guztiek jolastu dezakete baina komenigarria
da 8-10 ume dituzten taldeak egitea. Ume kopuruaren arabera, parte hartuko
duten talde kopurua ere aldatu egingo da.
·
Materiala: Kartulinak, kaxak eta gozokiak.
·
Deskribapena: Parte hartu nahi duten umeen artean, 8-10 ume dituzten taldeak osatzen
dira. Talde bakoitzari pista bat emango zaio eta pista honek jolasten ari
garen lekuko puntu konkretu batetara eramango ditu umeak. Puntu horretan
kartulina zati bat edukiko dute (hasieran esandakoaren koloreko kartulina
bakarrik hartu beharko dute) eta bertan mapa zati bat (mapa jolasten ari
garen lekukoa izango da). Kartulina hartutakoan guregana bueltatuko dira eta
guk beste pista bat emango diegu hurrengo kartulina aurkitzeko. Azkenean,
kartulina zati guztiak batzean leku osoaren mapa edukiko dute eta bertan
puntu batez leku bat egongo da markatuta. Umeak leku horretara joatean
beraien altxorra aurkituko dute: kaxa bat taldekide guztientzako gozokiekin.
·
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.):
Joko hau 5 urteko umeekin probatu
dugu iruditzen zitzaigulako txikiagoentzat ulertzeko zaila izan zitekeela.
Gainera denak alde batetik bestera taldean ibiltzea, bat ere bidean geratu
gabe edo galdu gabe txikiagoekin oso zaila da. Esan bezala, 5 urtekoekin oso
ondo atera zen, beraiek oso ondo pasatu zuen eta denak irabazi zutenez ez zen
gatazka egoerarik suertatu. Egia da, lehenengo bukatu zutenak beraien burua
besteekiko irabazle bezala ikusten zutela, baina beranduago bukatu zutenek
ere beraien burua irabazletzat jotzen zuten, azken finean altxorra aurkitu
zutelako eta hori zelako jokoa irabazteko egin behar zena.
Nahiz eta joko hau berez 5 urtetik
gorakoentzat pentsatuta egon, txikiagoekin ere egin daiteke. Baina horretarako,
ezinbestekoa da jolasa moldatzea. Horretarako errazena pista bakar bat ematea
da eta pista horrek zuzenean altxorrera eramatea.
·
|
|
19.
JOLASA
|
|||
|
Jolasaren izena: Robotak.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
· Helburuak:
1.
Talde
kohesioa.
2.
Elkarreragina.
3.
Taldekideak
elkar ezagutzea.
4.
Arreta
lantzea.
5.
Autokontzeptua
hobetzea.
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: 6-8 partaideko
taldeak.
Materiala: Ez da materialik behar.
Deskribapena: Talde bakoitzak erabakiko du beraien artean nor izango
den “ingeniaria”. Denen arten soinu bat erabakiko dute eta hori izango da
talde horren soinua. Robotak ibiltzen hasiko dira, baina hauek zuzen bakarrik
joan dezakete, ezin dira ez eskuinera eta ezta ezkerrera joan. Beraz, zuzen
bakarrik joanik askotan topatuko dituzte oztopoak (pareta, beste robot
bat....) eta orduan bere taldeko soinua egin beharko dute. Soinua egiterakoan
talde horretako “ingeniaria” etorriko da eta norabidez aldatuko du. Robotak
ibiltzen jarraituko du beste oztopo bat aurkitu arte...
Jolasa praktikan jarri ondoren talde hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.)
Jolasa orokorrean ongi irten da.
Hala ere, talde asko egotearen ondorioz soinu asko nahasten ziren eta askotan
“ingeniariek” ez zekiten noiz deitzen zieten beraien taldekideek.
Moldaketa bezala taldeko ingeniari
bakarra egon beharrean bat baina gehiago egotea erabaki dugu. Hau da, talde
guztiek soinu bera egitea eta edozein ingeniari beraiengana joatea.
·
|
|
20.
JOLASA
|
|||||||||
|
Jolasaren izena: Zikoinak.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Taldekide bat monitorea bezala ibili da uda honetan udaleku batzuetan eta bertan ikasitako
jolasa da.
Helburuak:
1.
Talde
kohesioa.
2.
Elkarreragina.
3.
Sozializazioa
errazten duten jokabide sozialak garatzea.
4.
Arreta
lantzea.
5.
Enpatia
garatzea.
6.
Eraikuntzarako
sormena garatzea.
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: Nahi duten guztiak
baina 3ko taldeak egin behar dira.
Materiala: Musika aparatua.
Deskribapena: Partaideen artean 3 kideko taldeak egiten dira. 3
horietako bat biribil batean jarriko da. Beste biak bere atzean jarriko dira
horrela 3 biribil sortuz (taldekide bakoitza biribil ezberdin batean dago).
Musika jartzen da eta lehenengo biribilekoak erlojuen orratzen noranzkoan mugitzen
hasiko dira. Bigarren biribilekoak erlojuen orratzen kontrako aldera mugituko
dira eta hirugarrenak
lehenengoak
bezala, hau da, erlojuen orratzen aldera mugituko dira. Musikagelditzen
denean, hirukotea aurkitu egin behar da eta hiruen artean erabaki beharko
dute zein bik eramango duten hirugarrena gainean erreginaren aulkian
(bakoitzak hanka bakoitzetik helduta). Horrela jarrita daudenean, hasieran
marraztutako marraraino iritsi behar dira hirurak. Ez du balio bidetik
erortzeak, erortzen badira lagundu egin beharko dira berriro erreginaren
aulkian bezala jartzeko eta helmugara iristeko.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.)
Jolasa nahiko zaila da azaltzeko. Behin ulertzen denean
oso erraza da jolasteko eta oso dibertigarria baita ere. Hasieran ulermen
arazoak egon ziren eta egindako lehenengo saiakeran ez zen oso ondo atera.
Bigarrenean lortu genuen hirukote bakoitzak bueltak eman behar zituen aldera
ematea eta baita aurkitzea ere, baina erreginaren aulkian jartzerako orduan
batzuk erori egiten ziren. Hala ere, denak iritsi ziren helmugara eta azken
finean jolasaren helburuetako bat da jolasa irabazteko bata besteei
laguntzea, beraz, helmugara iritsi baino lehen erortzeak ez du esan nahi
jolasa gaizki atera denik.
|
|||||||||
|
21.
JOLASA
|
|||||||||
|
Jolasaren izena: Banku gainean
ordenatu.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Txikitan askotan jolastutako jolasa da.
Helburuak:
1.
Talde
kohesioa.
2.
Elkarreragina.
3.
Sozializazio
errazten duten jokabide sozialak garatzea.
4.
Hitzik
gabeko komunikazioa.
5.
Arreta
lantzea.
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: 5 partaide gehienez
banku bakoitzeko.
Materiala: Banku luze bat.
Deskribapena: Umeei esaten zaie banku baten gainean zutik jartzeko.
Denak zutik daudenean, esaten zaie altueragatik ordenatzeko: altuenetik
txikienera. Baina baldintza batzuk daude: ezin dute hitz egin, eta bankutik
jeitsi gabe ordenatu behar dira.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.)
Lehenengo saiakeran ume guztiak erortzen ziren
bankutik. Esan genien lasaiago egiteko, presarik ez zegoela eta ahal zuten
denbora guztia hartzeko. Berriro saiatu ziren eta bata besteei helduz eta
poliki-poliki azkenean lortu zuten denak alturagatik ordenatzea. Hala ere, argi
zegoenez ez ziren isilik egon eta hitz egin zuten, baina gure ustez jolasaren
helburu nagusiena bete egin zen: denak ordenatzea bata besteei lagunduz. Eta
lortu zutenez, denek irabazi zuten jolasa.
Jolas honen moldaketa izan daiteke alturagatik ordenatu
ordez zaharrenetik gazteenera ordenatzea, izena kontuan edukiz orden
alfabetikoz ordenatzea (abizenarekin ere egin daiteke). Baina kontutan
edukita umeek 5 urte bakarrik
zituztela, guretzat errazena alturagatik ordenatzea izan zen. Zaharragoak diren umeekin saiatu
daiteke esandako beste alternatibak irizpide hartuz ordenatzea.
|
|||||||||
|
22.
JOLASA
|
|||||||||
|
Jolasaren izena: Asterix eta Obelix.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Taldekideetako bat aisialdi talde bateko monitorea da
eta bertan ezaguturiko jolasa da.
Helburuak:
1.
Talde
kohesioa.
2.
Elkarreragina.
3.
Sozializazioa
errazten duten jokabide sozialak garatzea.
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: Nahi duten guztiak.
Materiala: Pintzak, zapiak eta klariona.
Deskribapena: Parte hartzaile guztiekin bi talde egiten dira. Batzuk
Asterix izango dira eta beste batzuk Obelix. Taldekide bakoitzari pintza bat,
zapi bat eta klariona
bat
emango zaizkio. Talde bakoitzak bere “etxea” edukiko du eta bertan utziko
dituzte irabazten doazen pintza, zapi eta klarionak.
Jolasa hasteko deia egin ondoren inurri guztiak
korrika abiatuko dira beste taldeko norbait harrapatzera. Baten bat
harrapatuz gero, biak ados badaude, bien arteko lehia egin behar dute.
Harrapatua izan denak aukeratuko du zer lehia mota egin nahi duen:
pintzarena, klarionarena edo zapiarena. Lehia mota bakoitzean jolasa horrela
jolasten da:
- PINTZAREN LEHIA: Pintza beste lehiakidearen
arropan jartzen saiatu behar dute. Hori lehenengo lortzen duenak berarentzat
hartuko du beste jokalariaren pintza. Irabazten duenak galdu duenaren pintza
hartuko du eta bere taldeko “etxera” eramango du, bere taldekideetako batek
pintzaren lehian pintza galdu badu, pintza hori hartzeko eta pintzaren lehian
parte hartzeko aukera edukitzeko.
- KLARIONAREN LEHIA: Klarionarekin beste lehiakidea
margotu behar du (arropan, aurpegien, besoetan...). Irabazten duenak galdu
duenaren klariona hartuko du eta bere taldeko “etxera” eramango du, bere
taldekideetako batek klarionaren lehian klariona galdu badu, klariona hori
hartzeko eta klarionaren lehian parte hartzeko aukera edukitzeko.
-ZAPIAREN LEHIA: Biak zapia praka barnean sartuko
dute ipurdi aldean, isatsa balitz bezala eta bata besteari kentzen saiatuko
dira. Irabazten duenak galdu duenaren zapia hartuko du eta bere taldeko
“etxera” eramango du, bere taldekideetako batek zapiaren lehian zapia galdu
badu, zapi hori hartzeko eta zapiaren lehian parte hartzeko aukera edukitzeko.
Jolasa bukatzea oso zaila da, oso zaila delako talde batek beste taldekoen objektu guztiak eskuratzea beraz, 15-20 minutu pasatutakoan jolasa
bukatutzat ematen da.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.)
Kontutan eduki genuen jolasa zaila izango zela. Baina
hala ere saiatu ginen. Hasieran kaos bat izan zen eta horregatik erabaki
genuen jolasa erraztea zapiak bakarrik erabiliz. Beraz, zapien lehian
bakarrik jolastuko zuten. Modu honetan, jolasa erraztu genuen baina jolasaren
esentzia mantenduz (irabazten zuenak
irabazitakoa bere “etxera” eraman behar zuela bere
taldekideak jolastu ahal izateko). Erraztean askoz ere hobeto atera zen eta
erabaki dugu jolas hau Haur Hezkuntzako umeekin objektu batekin bakarrik egitea
komenigarria dela. Gainera aldi berean, objektu bakar batekin eginez jolasa
moldatzen ari gara.
|
|
23.
JOLASA
|
|||
|
Jolasaren izena: Makina bat
eraikitzea.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
Helburuak:
1.
Talde
kohesioa.
2.
Elkarreragina.
3.
Sozializazio
errazten duten jokabide sozialak garatzea.
4.
Hitzezko
komunikazioa lantzea.
5.
Eraikuntzarako
sormena.
6.
Sinbolizazio
ahalmena.
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: 8-10 partaide
gehienez.
Materiala: Ez da materialik behar.
Deskribapena: 8-10 partaideko taldeak egiten dira eta beraien artean
aukeratuko dute zein makina izan nahi duten. Erabakitakoan zein makina izan
nahi duten, taldeko bat makina horren zati bat egiten hasiko da. Adibidez,
trena erabakitzen badute bat motorrarena egiten hasiko da eta motorraren soinua
aterako du. Gero, banaka bere taldekideak batuko zaizkio eta bakoitzak
trenaren zati bat egingo du: batek gurpilak, beste batek aulkiak…
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.)
Jolas hau oso kooperatiboa da. Azken finean taldekide
guztiak behar direlako makina osatzeko, kide batek bakarrik ezin du makinarik
sortu (horretarako besteen laguntza behar du). Horregatik oso jolas polita
iruditu zitzaigun eta umeekin praktikatzea erabaki genuen.
Azaltzerakoan oso argi geratu zen eta denek ulertu
zuten. Umeak taldean jartzerakoan, ideia asko bota zituzten eta lagundu izan
behar genien hainbeste makina esan eta gero egokiena aukeratzeko.
Aukeratutakoan, lehenengo 3 edo 4ek argi zuten makinako zein zati izango
ziren, baina hurrengoak ez eta guk lagundu behar izan genien makina horien
zatiak aipatuz.
|
|
24.
JOLASA
|
|
Jolasaren izena: Haizea eta zuhaitza.
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
Helburuak:
1.
Talde
kohesioa.
2.
Elkarreragina.
3.
Autokontzeptua
garatzea.
4.
Enpatia
lantzea.
5.
Sozializazioa
errazten duten jokabide sozialak garatzea.
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
Partaide kopurua: Nahi duten guztiak
baina 5-6ko taldeak egin behar dira.
Materiala: Ez da materialik behar.
Deskribapena: 5-6 kideko taldeak egiten dira. Biribil batean jarriko
dira eta bat biribil erdian geratuko da. Biribil erdian dagoenak begiak
itxiko ditu eta zuzen mantenduko da. Biribila osatzen dutenak alde batetik
bestera bultzatuko dute baina ondo helduz hau eror ez dadin. 2 minutu
igarotakoan, beste bat jarriko da erdian eta azkenean taldeko guztiak pasako
dira erditik.
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.)
5 urteko umeekin konfiantza lantzea oso garrantzitsua
da. Bakoitzak bere buruarengan konfiantza eduki behar du eta baita
gainontzeko kideekiko ere. Jolas hau bi gauza horiek lantzeko aproposena dela
iruditzen zaigu.
Praktikan jarri genuenean argi utzi behar izan genien
umeei erdian zegoena bultzatzerakoan kontuz egin behar zutela, ezin zelako
erori. Hori argi geratu zenean jolasa martxan jarri genuen eta egia esan
pertsona gutxiko taldeak zirenez oso ondo atera zen. Agian pertsona gehiagoko
taldeak egin izan bagenitu, ez zen hain ondo aterako eta ume bat edo beste eroriko
litzateke, baina kasu honetan, zorionez, ez zen inor erori.
|
|
25.
JOLASA
|
|||
|
·
Jolasaren izena: Auto garbitzailea.
·
Iturria (nondik lortu den jolasa): Fernández eta Llamazares (2005).
·
Helburuak:
1.
Talde
kohesioa.
2.
Elkarreragina.
3.
Sozializazio
errazten dute jokabide sozialak garatzea.
4.
Autokontzeptua
garatzea.
5.
Sinbolizaziorako
ahalmena.
·
Haurren adina: 5 urtetik aurrera.
·
Partaide kopurua: Nahi duten guztiak.
·
Materiala: Ez da materialik behar.
·
Deskribapena: Taldeak bi ilaratan banatzen dira bata besteei begira.
Bikote bakoitza bata besteari begira, autoak garbitzen dituen makina bat
bihurtzen dira. Beraien erditik pasatzen
diren “autoak” (taldekideak) laztandu eta igurtzi egiten dituzte.
Bukaerara iristean, erditik pasa den taldekidea ere autoak garbitzeko makina
bihurtuko da eta bere erditik pasatzen direnak laztandu eta igurtzi beharko
ditu. Jolasa partaide guztiak erditik pasatzen direnean bukatzen da.
·
Jolasa praktikan jarri ondoren talde-hausnarketa (nola
irten den jolasa, egin daitezkeen moldaerak, etab.)
Oso jolas polita iruditu zitzaigun eta denen parte
hartzea eskatzen duena. Umeei asko gustatu zitzaien, oso ondo sentitu
zirelako erdian zeudenean. Batzuetan mutiko batek laztandu partez, erditik
pasatzen zirenak jo egiten zituen baina berarekin hitz egin genuen eta jolasa
ondo egiten jarraitu zuen.
Umeak oso gustura aritu ziren eta bukatutakoan denak
maitatuak eta taldeko zati garrantzitsua zirela sentitu zuten.
·
|
No hay comentarios:
Publicar un comentario